چکیده:
الگوی توسعه برمبنای رشد صادرات و تجارت خارجی از روشهای پذیرفته شده در سالهای اخیر میباشد که اکثر اقتصاددانها پیگیری آن را به مسؤو لان و برنامهریزان اقتصادی کشورهای در حال توسعه،توصیه میکنند. باتوجه به شرایط نوینی که در تجارت بین المللی پس از دور گفتگوهای اروگوئه و پیمان تجارت جهانی به وجود آمده است،جهان اسلام برای ادامهء روند رشد و توسعهء اقتصادی و بهرهگیری از مواهب تجارت آزاد به منظور ایفای نقشی کارآتر در صحنهء رقابت بین المللی،نیازمند آن است که بتواند از مزایای پیمان تجارت آزاد به نفع توسعهء اقتصادی پایدار خود بهره گیرد. سران کشورهای عضو سازمان کنفرانس اسلامی در نشست اخیر خود در تهران بر ضرورت توجه به روند مناسبات تجاری جهان و اتخاذ راهبردها و شیوههای مناسب برای ایفای نقش بیشتر در تجارت بین المللی با هدف رشد اقتصادی جوامع مسلمان،تأکید کردند. برای رسیدن به چنین هدفی که در بخش اقتصادی و تجاری،مهمترین هدف تلقی میشود،ضرورت دارد که پایگاه اقتصادی کشورهای عضو سازمان کنفرانس اسلامی به دقت مورد بررسی و ارزیابی قرار گیرد و با توجه به این امر،برنامهریزی مناسب برای تنوع بخشیدن به منابع تجارت خارجی آنها،و نیز رشد تجارت درونگروهی برای تشکیل بازار مشترک اسلامی صورت بگیرد. در این زمینه کتابی با عنوان پیامدهای موافقتنامههای دور اروگوئه برای تجارت کال در کشورهای عضو سازمان کنفرانس اسلامی انتشار یافته که مقاله حاضر از آن انتخاب شده است.
خلاصه ماشینی:
"با این همه حقیقتی که وجود دارد و نمیتوان آن را نادیده گرفت،این است که اگر آن دسته از کشورهای با کمترین توسعهیافتگی عضو سازمان کنفرانس اسلامی را به صورت گروه در نظر بگیریم،به این نتیجه خواهیم رسید که محصو لات کشاورزی بیش از نیمی از صادرات این گروه را تشکیل میدهد.
جدول 2 ترکیب تولید ناخالص داخلی کشورهای عضو سازمان کنفرانس اسلامی(به صورت متوسط سالهای 93-1990) (درصد) (به تصویر صفحه مراجعه شود) ادامه جدول 2 (به تصویر صفحه مراجعه شود) منبع:گزارشهای توسعۀ جهانی-بانک جهانی 1995 جدول 3 توزیع صادرات بین گروه کالاهای اساسی(متوسط سالهای 92-1980) (درصد) (به تصویر صفحه مراجعه شود) ادامه جدول 3 (به تصویر صفحه مراجعه شود) منبع،آمارهای تجارت بین المللی کتاب سال سازمان ملل 92-1980 این حقیقت که در ساختار تجارت خارجی کشورهای مزبور،واردات مصنوعات و کالاهای کارخانهای،بخش عظیمی از واردات را تشکیل میدهد و رقم مربوط به صادرات این اقلام پایین است،خود دلیلی است که باوجود آنکه تقریبا تمامی آنها سیاستهای حمایتی را تعقیب نموده و یارانه به صنایع داخلی اعطا مینمایند،معذلک صنایع داخلی آنها هنوز مراحل نوباوگی خود را طی میکند.
حذف و لغو سهمیهها بر اثر اجرای فرآیند تعرفهای کردن موانع غیرتعرفهای،کاهش پیشبینی شده در نرخهای تعرفه،محدود کردن اقدامات حمایتی داخلی و غیره که متعاقب دور اروگوئه از طرف کشورهای صنعتی اعمال خواهد شد،فرصتهای مثبت و مناسبی را برای صادرات و اقتصاد کشورهای عضو سازمان کنفرانس اسلامی به وجود خواهد آورد،مشروط بر اینکه آنها نیز به نوبۀ خود قادر باشند اقتصادهای خود را براساس اصل رقابت آزاد،تجدید ساختار نمایند."