چکیده:
دستیابی به اقتصاد ناوابسته به نفت در گرو رشد سریع صادرات غیرنفتی و افزایش سهم کالاهای غیرنفتی در مجموعهء صادرات کشور است.در حال حاضر کمتر از 20 درصد درآمدهای ارزی کشور از محل صادرات کالاهای غیرنفتی تأمین میشود،درحالیکه این سهم باید به بیش از 50 درصد برسد تا بتوان از فروش نفت در جهت سرمایهگذاریهای ضروری و زیربنایی بهره گرفت.هنوز بخش قابل توجهی از درآمدهای حاصل از صادرت نفت صرف واردات کالاهای اساسی و مصرفی میشود که نقشی در رشد اقتصادی و سرمایهگذاریهای مولد ندارد. دستاندرکاران تجارت خارجی در بخش خصوصی بهویژه صادرکنندگان کالاهای غیرنفتی،راهبردهای تجاری را مورد انتقاد قرار داده و خواستار تغییرات کلی در مقررات صادرات و واردات و آییننامههای اجرایی آن با هدف تکیه بر رشد صادرات غیرنفتی میباشند. در این گزارش که با نظر سنجی از شماری از صادرکنندگان تهیه شده است،تلاش میشود نظرات آنها در قبال سیاستها و راهبردهای تجارت خارجی بهویژه از دریچه صادرت محصولات غیرنفتی بیان شود. باهم این گزارش را که به قلم همکارمان خانم گلگون تهیه شده است،میخوانیم.
خلاصه ماشینی:
"با وجود آنکه دولت و بخش عمومی در تعیین راهبردهای تجاری و نیز تجارت خارجی ایران نقش عظیمی دارند،اما برای دستیابی به اقتصاد بدون نفت و مبتنیبر صدور کالاهای غیرنفتی(بهویژه صنعتی)ارزیابی نظرات صادرکنندگان حایز اهمیت است.
4-فشارهای تورمی و کاهش قدرت رقابت تولیدات ایرانی در بازارهای خارجی اکثر صادرکنندگان کالا اظهار میدارند که کالاهای صادراتی ایران بهویژه محصولات ساخته شده صنعتی به لحاظ افزایش قیمتشان در سالهای اخیر تحت تأثیر افزایش بهای کالاهای داخلی گران شدهاند و قابلیت رقابت خود را در بازارهای بین المللی از دست دادهاند.
یک صادرکننده محصولات صنعتی اظهار داشت:با وجود آنکه معامله پیمانهای ارزی در بازار اوراق بهادار تهران سبب شده که تأثیر منفی ثبات نرخ ارز صادراتی در سه سال گذشته بر صادرات تا حدودی تخفیف یابد و مشکلات صادرکنندگان کمتر شود،با این حال هنوز کار صادرات سودآوری ندارد، بهگونهای که انگیزۀ فعالیت در بازارهای خارجی برای معرفی کالاهای صادراتی را در افراد تقویت کند.
آنها اظهار میدارند که مراحل پیمانسپاری،بازگرداندن ارز به سیستم بانکی و فروش واریزنامه ارزی در حال حاضر دارای تشریفات زیادی است که باید تا حد قابل توجهی حذف گردد تا انگیزه بخش خصوصی را برای فعالیت در زمینۀ صادرات غیرنفتی(تبلیغ و بازاریابی،راهیابی به بازارهای جدید،مذاکره و عقد قراردادهای تجاری و...
(به تصویر صفحه مراجعه شود) آنها با اشاره به موضوع واگذاری ارز حاصل از صادرات غیرنفتی برای واردات کالاهای موردنظر وزارت بازرگانی، اظهار داشتند که این اقدام به افزایش درآمد ریالی صادرکنندگان کمک بسزایی کرده است،زیرا ارز حاصل از صادرات دیگر به نرخ هر دلار معادل 3000 ریال به فروش نمیرود و این نرخ تا بیش از هر دلار 4900 ریال افزایش یافته است."