چکیده:
افت سهم کشورهای درحال توسعه در تجارت جهانی و گسترش روزافزون سهم کشورهای پیشرفته در آن،موجبات بروز اختلاقات شدید درآمدی میان این دو گروه از کشورها شده، بهگونهای که اکثر کشورهای درحال توسعه در مجامع اقتصادی-تجاری بین المللی همواره از این معضل شکایت و انتقاد دارند. آنچه مسلم است بخشی از تنزل سهم کشورهای درحال توسعه در تجارت بین المللی از ماهیت کالاهای صادراتی سنتی،موادخام و پایین قیمت آنها ناشی شده،اما بخش مهم تر آن از رشد واردات این گروه کشورها از کشورهای پیشرفته نشأت گرفته است.کالاهای وارداتی کشورهای روبه رشد از جهان توسعهیافته از کالاهای ساخته شده صنعتی،ماشینآلات تا مواد غذایی را دربرمیگیرد. با این وصف اختلاف میان شمال و جنوب هر روز بیشتر میشود.اما یگانه راه خارج شدن از این روند نامتعادل برای کشورهای درحال توسعه،تنوعبخشی به صادرات و حرکت از صدور کالاهای سنتی به صنعتی میباشد.همزمان با مسیر صنعتی شدن،فرهنگسازی در جوامع روبه رشد برای گسترش صادرات اهمیت بسزایی دارد که موضوع گزارش حاضر به قلم خانم لیدا گلگون کارشناس اقتصادی میباشد.باهم این گزارش را میخوانیم.
خلاصه ماشینی:
"رقابت فشرده در بازارهای جهانی سبب شده که کشورها به تلاش و تکاپوی فراوان برای افزایش سهم خود در تجارت بین المللی روی آورند،زیرا که دستیابی به رشد و توسعۀ اقتصادی پایدار،گریز از رویارویی با بحرانهای اقتصادی(بهویژه رکورد)،ایجاد اشتغال و رفاه برای مردم و افزایش درآمد و ملی و درآمد سرانه در گرو حرکت اقتصاد کشورها به سوی اقتصاد جهانی و بهرهگیری از بازارهای بین المللی برای عرضه کالاها و خدمات تولیدی است.
قدرمسلم آن است که جهان درحال توسعه برای تغییر این فرآیند زیانبخش برای اقتصاد جهان و گروه کشورهای درحال رشد،نیازمند ایجاد تحولات اساسی در نظام تجارت بین المللی برای مقابله با سیر نزولی بهای مواد اولیه و کالاهای سنتی در بازارهای جهانی و نیز تجدیدنظر در برنامههای توسعۀ اقتصادی خود برای دستیابی به رشد صادرات و تنوع صادرات میباشد.
لذا میتوان گفت کشورهای درحال توسعه که با مشکل افزایش جمعیت و رشد تقاضای داخلی نیز روبهرو میباشند، از یک سو تحت تصمیمگیریها و فشارهای خارجی قرار دارند و از سوی دیگر سازمانهای اقتصادی بین این کشورها از کارآیی کافی برای دفاع از حقوقشان در تجارت جهانی بهرهمند نمیباشند.
افزایش قیمت نفت در اولیل دهۀ 1350 سبب شد که وابستگی اقتصاد کشور به ارز حاصل از صادرات نفت خام روزبهروز بیشتر شود و به جای توجه به سرمایهگذاری در ساختار اقتصاد ملی و بهبود بنیانهای اقتصادی برای رشد تولید ملی و افزایش سهم ایران در تجارت جهانی،واردات کالاهای مصرفی مدنظر قرار گرفت."