چکیده:
قاچاق کالا اثرات نامطلوبی بر کارکرد سیاستهای تجاری و اقتصادی دارند.ازاینرو برای حمایت واقعی از اقتصاد کشور،مبارزه با قاچاق کالا ضرورت پیدا میکند. برای طرحریزی برنامهء جامع مبارزه با قاچاق کالا،صرف کنترل مبادی ورودی و خروجی و نیز مرزهای کشور کافی نیست،بلکه ضرورت دارد عللی که به قاچاق کالا میانجامد به دقت ارزیابی و شناسایی شوند. سودآوری قاچاق کالا،تحت تأثیر عوامل و سیاستهای اقتصادی،بخش عمدهء دلایل بروز و گسترش قاچاق کالا را تشکیل میدهد که ضرورت دارد مورد ارزیابی دقیق قرار گیرد. در این گزارش تلاش داریم به بررسی پارهای از عوامل مؤثر در بروز و گسترش قاچاق کالا اعم از کالاهای صادراتی و وارداتی بپردازیم تا برنامهریزان و سیاستگزاران بتوانند با اقدامات عملی به مبارزهء با قاچاق بپردازند.باهم این گزارش را میخوانیم.
خلاصه ماشینی:
"1-علل قاچاق کالاهای صادراتی: به عقیدۀ کارشناسان،عمدهترین دلیل قاچاق کالاهای صادراتی،تفاوت قیمت آنها در بازار داخلی و بازارهای خارجی بهویژه کشورهای همسایه میباشد که زمینۀ فعالیت عوامل قاچاق برای خروج غیرقانونی این کالاها را تقویت میکند.
بهطور مسلم شمار بسیاری از عوامل قاچاق، ضمن خارج کردن غیرقانونی کالاها، مبادرت به ورود غیرقانونی یا قانونی کالاها نیز مینمایند و تمامی ارز حاصل از فروش کالاهای قاچاق صادراتی در بازارهای خارجی در آن سوی مرزها باقی نمیماند،بلکه برای افزایش سودآوری،بارها بهطور غیرقانونی به اقتصاد کشور وارد و از آن خارج میشود.
لذا باز کردن راههای قانونی برای صدور کالا،شفاف کردن قیمتها (به تصویر صفحه مراجعه شود) در بازار داخلی و حذف یارانهها در کنار پرداخت مستقیم یارانهها به نیازمندان واقعی،شفاف نمودن ارزش ریال در برابر سایر ارزها و از بین بردن تفاوت قیمت ارز در بازار بورس و معاملات غیرمجاز (یکسانسازی نرخ ارز)،کاهش تشریفات اداری غیرضرور در امر صادرات کالا و...
گذشته از آنکه حمایت از تولیدات داخلی باید برمبنای واقعی و برای دورهای معین جهت صنایع نوپا صورت گیرد تا بتواند کیفیت تولیدات ملی و قدرت رقابت آنها در مقابل کالاهای مشابه خارجی را افزایش دهد،حقوق گمرکی بالا میتواند مانع دستیابی به برخی اهداف دیگر مانند عضویت در سازمانها و مجامع تجاری بین المللی و منطقهای گردد و اقتصاد ملی را از بهرهگیری از امتیازات اینگونه سازمانها و مجامع در دستیابی به بازارهای کشور عضو آن،محروم سازد.
کارشناسان معتقدند که با افزایشهای سنگین نرخ مؤثر سود بازرگانی،دولت به درآمد قابل توجه دست پیدا نمیکند، زیرا انگیزۀ ورود قاچاق کالا را بیشتر میکند و مستمسکی به دست فروشندگان برای افزایش قیمت کالاهای خارجی در بازار داخلی میدهد."