چکیده:
پس از اینکه نقد تاریخی کتاب مقدس در سدههای هجدهم و نوزدهم ایمان مسیحی غرب را
متزلزل کرد، کسانی برای این ایمان تلاش کرده، راهحلهایی ارائه کردند. از جملة این
افراد سورن کرکگور دانمارکی بود که بر «ایمانگرایی» تأکید داشت. او بر روی ماجرای
ذبح فرزند توسط حضرت ابراهیم، آنگونه که در تورات روایت شده، متمرکز شده، با
خردستیز شمردن این داستان، بر نظریة خود پافشاری میکند. در این نوشتار برآنیم که
اولا روایت قرآن از ماجرای ذبح فرزند با روایت توراتی آن کاملا متفاوت است؛
ثانیا روایت قرآن به هیچوجه خردستیز نیست؛ و ثالثا اساسا ابراهیم قرآن بر خرد
متکی است و در پی آن است که از این طریق خدای خود را بیابد و هرگز به امر خردستیز
تن درنمیدهد.
خلاصه ماشینی:
"پرسش این است: آیا واقعا ماجرای ذبح فرزند توسط ابراهیم، و به ویژه روایتی از آن که قرآن ارائه کرده، خردستیز است؟ آیا بین روایت تورات از این ماجرا و روایتی که قرآن بیان میکند تفاوت است؟ آیا مجبوریم سخن کرکگور را در رابطة با عمل حضرت ابراهیم بپذیریم؟ اینها سؤالاتی است که این نوشتار به پاسخ آنها میپردازد.
ج) خردورزی در روایت قرآنی ماجرای ذبح درست است که سخن کرکگور بر روایت توراتی از ماجرای ذبح مبتنی است، اما در اینجا یک سؤال مهم میتواند مطرح شود و آن اینکه آیا روایت قرآنی ماجرا خردستیز نیست؟ آیا خداوند میتواند به کسی دستور دهد که فرزندش را ذبح کند؟ آیا چنین دستوری از خداوند قبیح نیست؟ آیا پدری میتواند مدعی شود که خداوند از او خواسته که فرزندش را قربانی کند و به این دلیل دست به قربانی فرزند بزند؟ ما مدعی هستیم ماجرا آنگونه که در قرآن آمده خردستیز نیست.
البته اگر فرزند مطیع خدا نباشد، یا سخن پدر را سخن خدا نداند و یا دست پدر را در دست خدا نداند و تسلیم نشود در این صورت ابراهیم وظیفة خود را انجام داده است، اما برای اجرای فرمان خداوند مانعی پیش آمده است.
ابراهیم قرآن درست در آیاتی که قبل از ماجرای ذبح آمده و درواقع مقدمة بیان آن ماجرا هستند، با پدر و قوم خود به بحث مینشیند و برای آنان استدلال میآورد: چرا خدایان دروغین را میپرستید؟ دربارة پروردگار جهانها چه گمان بردهاید؟ ابراهیم خود را به بیماری میزند و در مراسم قوم شرکت نمیکند و پنهانی سراغ بتهای قوم میرود؛ ای خدایان دروغین ناتوان آیا غذا نمیخورید؟ چرا سخن نمیگویید؟ او خدایان ناتوان قوم را درهم میشکند و چون قوم باز میگردند او استدلال میکند که این خدایان شما مخلوق شمایند."