چکیده:
آنچه که در پیش رو دارید نگرشی است در مسأله نظارت شورای نگهبان بر انتخابات. در این تحقیق در
باره استصوابی بودن و یا استطلاعی بودن نظارت به داوری نشستهایم. مدعای این مقاله آن است که نظارت
مذکور در اصل 99 از نوع نظارت استصوابی است. از این رو در آغاز به مبانی این مدعا و سپس به پاسخ
ایرادات پرداختیم.
خلاصه ماشینی:
"معلوم است که نظارت در اینجا نیز صرفا استطلاعی نیست بلکه میتواند در صورت مشاهده تخلف قانونی، برخورد و تعقیب لازم را انجام دهد و به همین خاطر در اصل 74 آمده است: «بر اساس حق نظارت قوه قضائیه نسبت به حسن جریان امور و اجرای قوانین در دستگاههای اداری، سازمانی به نام «سازمان بازرسی کل کشور» زیر نظر قوه قضائیه تشکیل میگردد.
ثالثا: بر اساس اصل 99 قانون اساسی شورای نگهبان نظارت بر انتخابات را بر عهده دارد و از جهت حقوقی و فقهی، جعل نظارت برای ناظر به معنای این است که رای و نظر او نافذ و معتبر است، و او میتواند بر اساس تشخیص خود به تایید و رد بپردازد و نیازی نیست که رای و نظر خود را به حکم و رای دیگری مستند سازد.
این کار بوسیله شورای نگهبان انجام گیرد و یا وزارت کشور؟ لازمه این کلام این است که حتی وزارت کشور هم نتواند به تشخیص صلاحیتها اقدام کند و حال آن که علاوه بر این که این سخن، غیر معقول است، با سخن همین معترض و مستشکل منافات دارد؛ زیرا در چند جمله بعد با کمال تعجب به صراحت میگوید: «درست است که متصدیان انتخابات از طرف وزارت کشور نیز اوضاع فعلی و سوابق کاندیداها را کاملا بررسی مینمایند و با مهر رد بر چهره برخی از آنان میزنند و این خود عمل استصوابی و یک مرحله از انتخاب است پیش از انتخاب عمومی و همگانی، ولی باید توجه نمود که این عمل در راستای انجام وظیفه وزارت کشور برای احراز شرایط قانونی در انتخاب شوندگان میباشد..."