چکیده:
موضوع اجرای علنی مجازات، یکی از مباحث بحثانگیز در محافل علمی و فرهنگی کشور است. در این
مقاله تلاش شده است تا این موضوع با نگاهی علمی و نه سیاسی، مورد تحقیق قرار گیرد و برخی از
پیچیدگیهای آن بازگشایی شود. از این رو ابتدا به نگاه تربیتی اسلام و دیدگاه تساهلآمیز آن در اثبات جرم
اشاره شده و سپس پارهای از مباحث ضروری آن از قبیل مشروعیت مجازات علنی، موارد اجرای حکم در ملاء
عام، مفهوم علنی بودن مجازات و مفهوم کلمه «طائفه» در سوره نور مورد بررسی قرار گرفته است و در پایان
نیز به یکی از مهمترین مباحث مسأله یعنی تأسیس اصل و قاعده در سه بخش حدود، قصاص و تعزیر پرداخته
شده است.
خلاصه ماشینی:
"و از آن جا که دلیل خاصی مبنی بر علنی بودن مجازات نداریم، از این رو چنین به نظر میرسد که قاعده اولی در آن، اجرای مخفیانه باشد، هرچند در شرع مقدس اسلام مواردی وجود دارد که مجازات مجرم به صورت آشکار و در ملأعام اجرا میشده است، چنان که در بحث سابق به موارد آن اشاره شده است، اما موارد یاد شده نمیتواند حاکی از تأسیس اصل و قاعده در مسأله باشد و حتی در مورد جرم زنا که آیه شریفه «ولیشهد عذابهما طائفة من المؤمنین» (1) به طور خاص بر اجرای آشکار آن دلالت دارد، باز هم نمیتواند قاعده اولیه را به اجرای آشکار حد زنا انصراف دهد، بلکه آیه مذکور میتواند بر اصالت پنهانی بودن مجازات، شاهد باشد؛ زیرا اگر مجازات آشکار، بر طبق قاعده و اصل اولی میبود لزومی نداشت که دستور آن در این آیه داده شود.
با این توضیح، میتوان چنین اظهار نمود که در حقوق الناس به همین دلیل که همیشه رضایت مدعی و اجازه او در اجرای حکم شرط است ضرورتی ندارد مجازات مجرم حتما در ملأ عام انجام شود، هرچند در این خصوص نیز مجازات علنی میتواند فوایدی را به همراه داشته باشد، (1) اما در حقوق الله از آن جا که مدعی، فرد خاصی نیست، و غالبا این جامعه است که از این قبیل جرایم زیان میبیند، جرم مذکور حقی است که برای خدا ایجاد شده و همه مردم در آن، مدعی العموم محسوب میشوند."