چکیده:
نگارنده در این مقاله، که به معرفی عناصر اصلی فداییان اسلام و اندیشههای سیاسی و عملکردهای آنها
پرداخته است، مباحث خود را در سه مبحث بیان نموده است. در مبحث اول ضمن معرفی اجمالی عناصر اصلی
فداییان، شرح حال زندگی، فعالیتهای سیاسی دوران تحصیل و اقدامات فرهنگی شهید نواب را در مقابل
اندیشههای التقاطی کسروی، با تفصیل بیشتری بیان نموده است.
در مبحث دوم با بررسی اندیشههای سیاسی فداییان اسلام، شهادت، انتقام و قصاص را راه نهضت و
برادری، استقامت و اتحاد را خطوط کلی آن و رسیدن به حاکمیت اسلام و قرآن را هدف آن، معرفی میکند و
زیربنای فکری جنبش را چهار اصل: 1- حکومت اسلامی 2- اتحاد شیعه و سنی 3- عدم تضاد بین اسلام و
وطن پرستی 4- یگانگی جهان اسلام بیان کرده است. در مبحث سوم نیز به بررسی عملکردهای آن جمعیت
میپردازد.
خلاصه ماشینی:
"روز 24 اردیبهشت 1324 بنابه قول آقای سید مجتبی نواب صفوی و یا روز 23 اردیبهشت بنا به نقل آقایان سید علی رضا سید کباری و حاج مهدی عراقی، احمد کسروی ساعت 5/1 الی 2 بعداز ظهر به اتفاق گروه رزمندهاش به طرف منزل خود که در اطراف میدان حشمت الدوله و یا به نقل دیگر در اطراف چهار راه حشمت الدوله قرار داشت در حرکت بود، سید مجتبی با نقشه از قبل طراحی شده به همراهی یکی از دوستان ایام تحصیلی خود که محمد آقا نام داشت و در قسمت فنی راه آهن مشغول به کار بود، در چهار راه حشمت الدوله با کسروی برخورد کردند و سید با اسلحه کسروی را مورد اصابت گلوله قرار داد.
پس از ترور دکتر حسین فاطمی باز هم دستگیر و زندانی شد و با آن که کم سن و نوجوان بود به بندرعباس تبعید گردید و سپس همراه با برادرانی که جهت آزادی رهبر فداییان اسلام ـ نواب صفوی ـ در زندان قصر متحصن شده بودند در دادگاه به محاکمه کشیده شد و در آخرین دفاع از محکمه تقاضا کرد که تمام برادرانش را آزاد و او را اعدام کنند.
نواب صفوی که با چند تن از یاران خود از جمله محمد واحدی، نخست در خانه مرحوم آیت الله طالقانی، و سپس در خانه حمید ذوالقدر مخفی شده بودند، در اول آذرماه 1334 دستگیر و به دنبال آن، اکثر سران فداییان اسلام نیز دستگیر شدند و پس از یک محاکمه نمایشی نواب صفوی، خلیل طهماسبی، مظفرعلی ذوالقدر و سید محمد واحدی در ساعت سه یا چهار بامداد 27 دیماه 1334 مطابق با سوم جمادی الثانی 1375 ه··· ."