چکیده:
کتاب دولت مدرن و یکپارچگی ملی در ایران (1320-1300ه. ش) در حوزه تاریخ اجتماعی ایران توسط داریوش قنبری نگاشته شده و در سال 1385 از سوی انتشارات تمدن ایرانی با شمارگان 1000 نسخه منتشر شده است. در این اثر که با مقدمه ناشر و نویسنده آغاز می شود مفاهیمی چون دولت به عنوان کانون تحولات جامعه، ملت به سان موجودیتی سیاسی، حاکمیت، قدرت و ساختار آن گفتگو شده و ویژگی های دولت های مطلقه مدرن و پیشامدرن به تفضیل تشریح می شوند. مراحل پیدایش و تکوین دولت های پیش از مشروطه، مشروطه و مدرن در ایران در این نوشتار مورد تحلیل قرار می گیرند.
خلاصه ماشینی:
"در این اثر که با مقدمه ناشر ونویسنده آغاز میشود مفاهیمی چون دولت به عنوان کانون تحولات جامعه،ملت به سانموجودیتی سیاسی،حاکمیت،قدرت و ساختار آن گفتگو شده و ویژگیهای دولتهایمطلقه مدرن و پیشامدرن به تفصیل تشریح میشوند.
یکی حوزه پاتریمونیال که شاه و خانوادهاش در آن قرارداشتند و دیگری حوزه پیرامونی شامل قدرتهای مهمی چون علما،اصناف و رؤسایقبایل در این گونه نظامهای سیاسی در ایران که عمدتا فاقد مشروعیت تأسیسی بودندفقدان قانون اساسی،جدایی دولت از جامعه،اعمال قدرت شاه بر سیستم اداری بهنحوی که شاه تجسم قوای سهگانه بوده و فقدان تفکیک قوا،از ویژگیهای عمده آنمحسوب میشود.
ساختار قدرت در دولت پیشامدرن در ایران که ساختاری بسیار ساده و مرتبط بابعد اول قدرت بود،از مباحثی است که نویسنده به آن توجه داشته و نقش کانونهایقدرت و میزان نفوذ آنها،و نیز کار ویژه هریک از آنها را در این فصل تحلیل کردهاست.
سومین فصل این کتاب با عنوان دولت مشروطه و یکپارچگی ملی در 55 صفحهتنظیم شده و به بررسی پیدایش دولت مدرن در ایران اختصاص یافته است.
نویسنده در بخشی از مطالب خود به کانونهای مخالفت با مجلسملی به عنوان یکی از مهمترین نیروهای تأثیرگذار در سرنوشت سیاسی کشور و موانعپیش روی بآن و منازعه و ستیزی که در میدان قدرت بروز کرده بود توجه داشته و بهمخالفتهای کانون قدرت با مشروطه پرداخته است.
نویسنده کتاب در ادامه بحث نوسازی ارتش را به مثابه صدر برنامههای دولتاقتدارگرای بوروکراتیک مورد مطالعه قرار داد زیرا بوروکراسی ابزاری برای گسترشاقتدار حکومت مرکزی که در شخص رضا خان خلاصه شده بود تلقی میشد."