چکیده:
به موازات ضرورت حکومت، این پرسش اساسی مطرح است که مشروعیت حاکم از سوی چه منبعی اعطا
میشود؟ آیا دین در زمینههای سیاسی و حکومتی، ارائه دهنده دیدگاه قابل اطمینانی است؟ در مقابل این
پرسش برخی با استدلال به آیات، روایات، عقل و دلایل کلامی دیگر در صدد تفکیک و جداسازی دین از
سیاست برآمدهاند.
این مقاله درصدد است با ارائه دقیق از دیدگاه قائلین به جدایی دین از سیاست، به نقد استدلالهای آنها
بپردازد، سپس دلیلهای کاملی، اگر چه به اختصار، در زمینه عجین بودن اسلام، با سیاست ارائه دهد، که این
اندیشه با اثبات ولایت مطلق پیامبر(ص) و امامان(ع) و سیر در تاریخ مبارزات رسولان الهی ثابت خواهد شد.
بنابراین با نقد دقیق ادله برخی از طرفداران نظریه جدایی دین از سیاست، به این نتیجه نائل میشویم که
جدایی دین از سیاست از دیدگاه عقل و شرع ممکن نیست، چه این که دین کامل و جریان آن در جامعه بدون
حکومتی که از سوی دین ترویج شده باشد ناممکن است.
خلاصه ماشینی:
"علی عبدالرزاق در کتاب «اسلام و اصول الحکم» برای اثبات تفکیک و جدایی منصب سیاسی از نبوت، سه دلیل ارائه میدهد: 1- استدلال به آیات قرآن عبدالرزاق در استدلال به قرآن، آیات بسیاری که در آنها وظایف پیامبر صلیاللهعلیهوآله بیان شده است را مطرح میکند؛ ولی بر این عقیده است که با نگرشی در آیات الهی جایگاه و مقام بالای رسول خدا صلیاللهعلیهوآله را به روشنی مییابیم و آنچه در این آیات به صراحت میبینیم، این است که ایشان با صفتهایی همچون حفیظ، بشیر، نذیر، خاتم پیامبران و این قبیل صفتها معرفی میشود.
موسی موسوی و جدایی دین از سیاست موسوی برای رد نظریه حکومت دینی و ولایت فقیه، راه و روشی همانند آنچه در استدلال عبدالرزاق و حائری طرح شد پیش میگیرد، با این تفاوت که وی بحث تفکیک وظایف دینی و سیاسی را بیشتر بر ولایت فقیه متمرکز میکند و با استدلال به آیه «نفر» (1) میگوید: در این آیه وظیفه فقیهان بیان شده است که منحصر در تبلیغ و ارشاد در شؤون دینی است، و هیچ گونه دلالتی بر ولایت و وجوب اطاعت آنان در غیر از این گونه امور نمیکند.
(3) آمیختگی دین و سیاست که ناشی از نگرش و توجه به مجموعه دستورهای دینی و روش رهبران الهی و اهتمام شریعت اسلام به اجرای احکام الهی مانند امر به معروف و نهی از منکر میباشد ـ به گونهای که فقیهان نیز یکی از دلایل اهتمام به امور سیاسی و حکومتی را لزوم اجرای احکام شرعی در عصر غیبت، بلکه تمام عصرها میدانند (4) ـ دلیل محکمی است که رهبری و ______________________________ 1 - سید عباس حسینی قائم مقامی، قدرت و مشروعیت، انتشارات سوره، تهران، چاپ اول، 1379، ص 429؛ در آن نقش عنصر مقبولیت در حاکمیت معصوم به اجمال مورد بررسی قرار گرفته است."