چکیده:
یکی از راههای حل تعارض علم و دین، تشکیک در حجیت معرفتشناختی تجربه و حس است که
نویسنده محترم مقاله «اعتبار تئوریهای علمی»(2) این رویکرد را برگزیده است. ناقد محترم در این نوشتار
کوتاه در صدد است نشان دهد که چنین رویکردی منجر به تشکیک در خود دین نیز میشود. بنابراین، راه حل
مناسبی برای حل تعارض علم و دین نیست.
شایان ذکر است که چاپ این دست مقالات که در مقام نقد نویسندگان مجله رواق اندیشه میباشد لزوما
به معنای تأیید محتوی آن از سوی مجله نیست بلکه تنها به منظور ایجاد فضای نقد و مناظره، چنین مقالاتی
امکان چاپ مییابند.
خلاصه ماشینی:
"وی با خدشه در اعتبار معرفت حسی و تجربی و با استمداد از آرای کوهن و فایرابند در فلسفه علم، در نهایت چنین نتیجه میگیرد: «از این جهت، وقتی که نظریات علمی، از اعتبار نظری برخوردار نیستند، در صورتی که میان یک نظریه علمی با یک نظریه فلسفی، عرفانی، دینی،...
» (2) اما به نظر میرسد انکار اعتبار مشاهده نیز خدشهای اساسی در معرفت دینی ایجاد میکند؛ به عنوان مثال، به نمونههای زیر توجه کنید: الف) یکی دیگر از شرایط تحقق تواتر این است که مخبر عنه مستند به حس باشد نه نظریه.
4ـ پارادایمهای کوهن نویسنده، علمشناسی کوهن را بدون هیچ گونه نقدی آورده است و با توجه به این که بر اساس آن و نیز بر اساس علمشناسی فایرابند حکم به بیاعتباری تئوریهای علمی دادهاند، ظاهرا نظریه وی را پذیرفتهاند یا لااقل چنین تصور کردهاند که این نظریه از توان رقابت علم جدید غرب با دین میکاهد.
اما ناچار از اشاره به این نکتهام که نقد اعتبار تئوریهای علمی بر اساس نظریه کوهن به نفع دین نیست؛ زیرا اولا این نظریه به دلیل خدشه در اعتبار مشاهده و استقرا با مشکلاتی که ذکر شد، همراه ______________________________ 1- Ibid, P.
برای اثبات این ادعا به بررسی این نکته میپردازیم که چرا فایرابند نظریه ضابطه ستیزانه درباره علم ارائه داد؟ وی بر اصول اومانیسم تأکید فراوان دارد و بر همین اساس، از لیبرالیسم افراطی، به عبارت بهتر ضابطه ستیزی و آنارشیسم و دموکراسی افراطی به شدت حمایت میکند."