چکیده:
بر اساس برداشت بدوی از برخی آیات قرآن، این کتاب با شاعران برخوردی منفی نموده و
آنان را- اگر با ایمان و درستکار نباشند – مورد نکوهش قرار داده است.
از سوی دیگر، در سخن و سیره پیشوایان دین در پیوند با موضوع شعر و شاعری، به نصوص و
گزارشهایی برمیخوریم که بهحسب ظاهر، متعارض و ناسازگار به نظر میرسند؛ زیرا
برخی از آنها، این کار را مورد نکوهش قرار داده و پارهای دیگر آن را بیاشکال
دانستهاند و حتی گاه، مورد تشویق قرار دادهاند.
مقالة پیشرو با بررسی آیات و روایات یادشده، در پی تبیین این نکته است که هیچ یک
از فرازهای قرآنی و روایی در صدد تخطئه و نکوهش اصل این کار نیست و روایات به ظاهر
ناسازگار نیز با توجه به این که ناظر به گوناگونی محتوای شعر و نیز شرایط و
موقعیتهای مختلف هستند، با هم سازگار و قابل جمع میباشند و به احکام متفاوت و
متناسب با وضعیتهای مختلف اشاره دارند.
At the first glance، some of the verses of the Qur'an look like to have a negative attitude towards the poets and have criticized those poets who are not faithful and honest.
We also find texts and reports from the tradition of the leaders of the religion which seem to contradict each other on this subject. Some of them have blamed poets and others have encouraged them.
Reviewing these verses and traditions، this paper aims to show that no one of them blames poetry and poets in general. The apparently inconsistent traditions refer to different contents، situations and conditions of the poetries and the poets. So based on the different conditions، we can find different attitudes of the Qur'an and Sunna towards poetry and poets.
خلاصه ماشینی:
"بله، در برخی منابع اهل سنت، ابیاتی به پیامبر اسلام(ص) نسبت داده شده است که به حسب ظاهر، با آنچه گفتیم ناسازگار به نظر میرسد؛ از جمله نوشتهاند (33، ص: 126): روزی پای حضرت در حین راه رفتن به چیزی برخورد نمود و انگشتش خونی شد و در پی آن فرمود: و إن انت الا اصبـع رمیـت و فی سبیــل الله مــا لـقیت2 نیز نوشتهاند، (همان، ص: 96) در جریان جنگ حنین، پیامبر فرمود: أنــا النبی لا کذب أنــا ابن عبد المطلب برخی در توجیه این امر گفتهاند: «این سخن ]هرچند به صورت شعر قابل ادا شدن است،[ شعر نیست و از مصادیق نثر است».
نکتة پایانی و شایان توجه آنکه حتی اگر بر کراهت این کار در موارد یادشده نیز به گونة مطلق تأکید ورزیم و برای مثال، خواندن شعر در مسجد و یا در ماه رمضان را مکروه بدانیم، هرچند محتوای آن، موعظه، حمد الهی، ثنا و رثای اهل بیت(ع) باشد، مشکلی پیش نخواهد آمد؛ چرا که همة این امور از مصادیق عبادت است و مکروه بودن عبادت در برخی موارد، معنایی جز کاهش یافتن ثواب و پاداش آن در مقایسه با دیگر موارد نخواهد داشت و با امور غیرعبادی، تفاوتی آشکار دارد که مکروه بودن آنها، به مرجوح و ناپسند بودن آنها تفسیر میشود."