چکیده:
کوه قاف واژه ای آشناست که از دیرباز در اسطوره ها و آثار ادبی ملل ظهور یافته و در برخی متون غیر اسلامی از جایگاهی در خور برخوردار است. در دنیای مسلمانان اندیشه وجود این پدیده از مرزهای ادبی و عرفانی گذشته و به متون روایی و تفسیری نیز راه یافته است.
با توجه به پیشینه باور به وجود کوه قاف در اساطیر و متون ادیان دیگر، این فرضیه پیش آمد که شاید «اندیشه کوه قاف و باور به وجود آن» ضمن تبادلات فرهنگی مسلمانان با ملل دیگر از فرهنگ ها و ادیان غیر اسلامی به متون و روایات اسلامی راه یافته باشد.
تحلیل و نقد متون روایی و تفسیری، اساس این پژوهش را تشکیل می دهد.
خلاصه ماشینی:
"لازم به یادآوریاست که از نظر شیعه روایات منقول از صحابه در صورتی که از انتساب آنها به پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم یقینحاصل نگردد،فاقد اعتبار و موقوف تلقی میگردد،اما از آنجایی که منقولات صحابه در نزد دیگرفرق اسلامی معتبر است و ممکن است دلیل اعتقاد مسلمانان به کوه قاف و تفسیر قرآن با توجه براین باور قرار گیرد،بررسی موارد مورد بحث،به احادیث منقول از پیامبر و امامان علیهم السلام منحصر نبوده وآرای صحابه را نیز دربر میگیرد.
50 نیز سخن علامه مجلسی در جای دیگر گواه بر این است که در برخی روایات از کوه قاف به نطاقهخضراء(حلقه سبز)تعبیر شده که پیرامون زمین را فرا گرفته است.
1. از پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم روایت شده است که درباره کوه قاف فرمود: عرض این کوه به اندازه هزار سال راه و جنس آن از یاقوت سرخ،دامنه آن از نقره سفید و قله آناز زمرد سبز است.
این روایتطولانی-که راوی آن ابن عباس و از روایات مشهور در میان شیعه و عامه است-مجموعه سؤالاتیاست که عبد الله بن سلام یهودی الاصل به منظور حصول یقین نسبت به حقانیت رسالت پیامبر صلی الله علیه و آله و سلمو به دنبال نامه آن حضرت به یهودیان خیبر،از آن گرامی پرسش نموده و سپس اسلام آورده است.
94 از منظر بررسی متن خبر،آنچه در کتب صحیح روایی موجود است،سؤالات سهگانهای استکه ابن سلام برای یقین به رسالت پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم از آن حضرت پرسیده است و ارتباطی با کوه قاف ندارد."