خلاصه ماشینی:
"مثلا ابو عبیده در مقدمهء کتاب«مجاز القرآن»گفته (4): تمام کتاب خداست و هیچ کتابی بدین نام خوانده و در علت نامیدن این کتاب به قرآن،از آیهء سورهء (-75)دلیل آورده است «ان علینا جمعه و قرآنه» ، گفته است:مجازه:تألیف بعضه الی بعض.
ابو محمد عبد الله بن مسلم بن قتیبه-معروف به ابن قتیبه-متوفی به سال 276 هجری قمری در کتاب «تأویل مشکل القرآن»گفته است(15):«و للعرب المجازات فی الکلام و معناها طرق القول و مأخذه»ابن قتیبه صفحات 103 تا 134 کتاب«تأویل مشکل القرآن»خود را به «باب القول فی المجاز»،اختصاص داده و در پایان بحث از مجاز گفته است(16):«و نبداء بباب الاستعارة لان اکثر المجاز یقع فیه.
قاضی عبد الجبار متوفی به سال 415 هجری قمری،در کتاب خود مستقلا مصطلحات بالا را مورد بحث قرار نداده و در علم بلاغت جداگانه کتابی ننوشته است،بلکه دو کتاب معروف خود یعنی:«تنزیه القرآن عن المطاعن «متشابه القرآن»که در مقام پاسخ طاعنان برآمده و اشکال اشکالتراشان را جواب داده،تفاوتی میان مصطلح بلاغی قائل نشده است و مثلا در پاسخ آنان که گفته چگونه میتوان در آیهء: «...
پس از خطیب قزوینی،سعد الدین تفتازانی،متوفی سال 791 هجری قمری که«تلخیص المفتاح»خطیب قزوینی را شرح کرده،در شرح مطول خود گفته است(48) «مجاز»مصدر میمی است از«جاز المکان یجوز (*)اطلاق لفظ شمس بر روی زیبا،مجاز است،همان طوری که اطلاق لفظ دریا،بر مرد بخشنده نیز مجاز است،زیرا برای لفظ شمس یک مفهوم حقیقی است که همان ستارهء بزرگ معروف و درخشان است مفهوم دیگر شمس که روی زیبا و وجه ملیح است،مجازی میباشد."