خلاصه ماشینی:
"اینکه میبینیم در بعضی از جامعه؟؟؟نیست و معلوم نیست کی خوب است و کی بد،و همه از هم ناراضیند،مردم از؟؟؟امور،هم آنها از مردم!جهتش همین است که مردم بظاهر پیرو دینی شدهاند و برای زندگی قوانینی وضع کردهاند لیکن قلبا بآنچه پیرو آن هستند و بآنچه خود وضع کردهاند؟؟؟ندارند و طبیعتشان تسلیم نیست لذا کار آثار خرد در فرد و جامعه مردم غالبا از اوضاع زندگی و؟؟؟خود گلهمندند شما با هرکس بنشینید و از هر مقوله از مقولههای زندگی گفتگو کنید او را ناراضی خواهید یافت فقط از یک چیز تمام افراد بشر راضی؟؟؟و آن عقل است یعنی همه عقل خود را میستاید و خود را خردمند میداند؟؟؟نیست که به بیعقلی یا بیخردی خود اعتراف نماید حتی دیوانه هم در؟؟؟دیوانگی،خود را اعقل نامی میداند پس اگر کسی از فقر و بیچارگی؟؟؟و ستم و تعدیات و تجاوزات و بد رفتاری مردم و سایر اوضاع زندگی و؟؟؟شکایت کند از عقل خود شاکی نیست بلکه در ضمن شکایتهای خود؟؟؟میآورد که دلیل بر عقل او باشند چیزیکه هست تشخیص عقل برای؟؟؟بسیار مشکل است زیرا آن ستمگری که عده از مردم بیچاره را تحت؟؟؟ظلم میآورد عمل خود را دلیل بر داشتن عقل میداند و آن ستمدیده را؟؟؟و بیعقل و خود را عاقل میداند و صبر و تحمل و بردباری خود را؟؟؟عقل خود میداند در هرحال احدی خود را بیعقل نمیداند در این موضوع حکم؟؟؟و بزرگان دین و دانش راههائی را برای تشخیص عاقل از غیر عاقل نشان؟؟؟که بوسیله آن راهها میتوانیم مرد عاقل را از مرد بیعقل تشخیص دهیم؟؟؟آن راهها محاوره است شما وقتی که با کسی نشستید و بگفتگو؟؟؟گفتار او و سخنان او میتوانید داشتن و نداشتن عقل او را بدانید و یا پایه؟؟؟را دریابید یکی دیگر نوشتههای او است که آن نوشته بهترین دلیلی بر؟؟؟بیعقلی نویسنده تواند بود سومی نماینده و وکیل او است که برای داشتن و؟؟؟عقل موکل بهترین دلیلی میباشد و این طرق را که برای تشخیص عقل هر فرد؟؟؟نمودهاند در جامعه نیز میتوانیم بکار برده و داشتن و نداشتن عقل را در؟؟؟دریابیم مثلا در هر جامعه که سخنرانیهای آنان روی موازین عقل و؟؟؟ادا شود دلیل است که آن جامعه جامعهء عاقل و رشید است و همچنین اگر؟؟؟آن جامعه دارای مطالب اخلاقی و اجتماعی و سایر راهنمائیهای سودمند؟؟؟رلیل بر عقل آن جامعه خواهند بود و نیز اگر آن جامعه دارای نمایندگان با؟؟؟پرهیزکار و نوعپرور و پاکدامن باشد دلیل بر رشد فکری و عقل اجتماعی آن؟؟؟خواهد بود و اگر برخلاف مذکورات باشد دلیل بر بیعقلی و بیرشدی آن جامعه؟؟؟شد پس در هر جامعه باید این سه موضوع کاملا مراعات شود تا جامعه داشتن؟؟؟رشد خود را با دلایل ثابت کند امروز که انتخابات نمایندگان مجلس شورا؟؟؟در جریان است باید ملت ایران با انتخاب نمایندگان صالح رشد و عقل؟؟؟کند و بدنیا بفهماند که ملت ایران تا چه در چه عاقل و رشید است."