خلاصه ماشینی:
"تلاشهای علمی علما و فقهای بزرگتر نیز با همین جهتگیری آغاز شده است، اجتهادهای فقهی و فتواهای چارهساز، نشان از این آرمانگرایی و درد آشنایی دارد.
از ویژگیهای فقیهان بزرگ همین نوخواهی آگاهانه و اصلاحطلبانه است، و این حقیقتی است که در سخنان رهبر معظم انقلاب اسلامی آیة الله خامنهای اینگونه آمده است:«خصوصیت عمده فقهای بزرگ از قبیل صاحب جواهر(ره)-که ما به تعبیر امام(رض)فقهمان را فقه جواهری نامیدیم-این بود که اهل تحول در اندیشه رایج فقهی زمان خودشان بودند.
بعضی از فقها این قدره به شهرت و اجماعات منقوله اهتمام ندارند ولی مرحوم صاحب جواهر(ره)خیلی به شهرت و اجماع در مسائل مختلف تکیه میکند.
یکی از این مسائل همین مسئله جهاد ابتدایی در زمان غیبت است که مشهور و معروف بین فقهای متأخرین این است که مشروع نیست ولی ایشان جوری بحث میکند که نتیجه بحث ایشان مشروع بودن است-ایشان میگویند اگر اجماعی در بین نباشد-این نوآوری است.
مرحوم آیة الله بروجردی(رض)که در زمان خودش به قله فقاهت شیعه رسید، از این قبیل است."