چکیده:
یکی از مهمترین دغدغههای مشترک همه افراد بشر، از گذشته تاکنون، امنیت بوده است.
اما هر چه بر عمر انسان افزوده شده، از امنیت وی کاسته شده است. بشر امروز بیش از
هر زمانی دغدغه امنیت روانی، فردی، سیاسی، فرهنگی، اقتصادی، اجتماعی، ملی، جهانی و
دیگر سطوح و ابعاد امنیت را دارد. با عنایت به اسوه بودن سیره اجتماعی و فردی
پیامبرصلی الله علیه وآله، تبیین سیره امنیتی آن حضرت میتواند در راستای تأمین
امنیت افراد بشر در ابعاد مختلف آن، مؤثر باشد. مقاله حاضر در همین جهت نگارش یافته
است. فرضیه اساسی مقاله این است که سیره نبوی ظرفیت لازم برای پاسخگویی به مشکلات
امنیتی انسان امروز را دارد و اساسا هیچ امکانی فراروی بشر امروز، برای رسیدن به
امن وآسایش نیست، جز رو آوردن به آموزههای نبوی. با توجه به ابعاد گسترده بحث
امنیت، در این پژوهش تنها مختصری از مباحث امنیت در سیره نبوی آمده است. در سیره
امنیتی پیامبر اعظمصلی الله علیه وآله تهدیدات اصلی امنیت انسان و جامعه انسانی
تهدیدات درونی است. از این رو در بحث امنیت فردی «موانع درونی کمال» و به تعبیر
دیگر «ظلم به خود» جزء تهدیدات به حساب میآید و در حوزه جهانی استبداد، استکبار و
در یک کلام «ظلم به دیگران» تهدید میباشد. فرمایش پیامبر مکرم اسلامصلی الله علیه
وآله در خصوص جهاد اکبر و اصغر نیز اشاره به چنین مضمونی است. اهم اصولی که در
تأمین امنیت مورد توجه پیامبر اعظمصلی الله علیه وآله بوده است از این قرار است:
صلحطلبی و پرهیز از تعصب در برخورد با مخالفان، مبارزه با جنگ افروزان و فتنه
انگیزان، پرهیز از استبداد و اجبار، ظلم ستیزی، پایبندی به پیمان و برخورد با پیمان
شکنان، پایبندی به قوانین الهی، درآمیختن نرمش و واقعیت، برقراری عدل و قسط و انفاق
و رسیدگی به فقرا و محرومان.
خلاصه ماشینی:
"اهم اصولی که در تأمین امنیت مورد توجه پیامبر اعظمصلی الله علیه وآله بوده است از این قرار است: صلحطلبی و پرهیز از تعصب در برخورد با مخالفان، مبارزه با جنگ افروزان و فتنه انگیزان، پرهیز از استبداد و اجبار، ظلم ستیزی، پایبندی به پیمان و برخورد با پیمان شکنان، پایبندی به قوانین الهی، درآمیختن نرمش و واقعیت، برقراری عدل و قسط و انفاق و رسیدگی به فقرا و محرومان.
بر این امر در آیه ذیل تأکید شده است: «قل یا أهل الکتاب تعالوا إلی کلمة سواء بیننا وبینکم ألا نعبد إلا الله ولا نشرک به شیئا ولا یتخذ بعضنا بعضا أربابا من دون الله فإن تولوا فقولوا اشهدوا بأنا مسلمون؛(8) بگو ای اهل کتاب، بیایید به سوی سخنی که میان ما و شما یکسان است [و همه کتابهای آسمانی و پیامبران آن را ابلاغ کردند] که جز خدای یگانه را نپرستیم و چیزی را شریک او قرار ندهیم و بعضی از ما بعضی را اربابانی به جای خدا نگیرند.
ی) انفاق و رسیدگی به فقیران و محرومان امنیت اقتصادی، علاوه بر اینکه خود موضوعیت دارد، زمینه ساز برخی از دیگر ابعاد امنیت نیز است؛ از اینرو در آیات قرآن به این امر توجه داده شده است و پیامبر اسلام نیز، به عنوان یکی از مخاطبان این آیات، عامل به آن بوده است."