چکیده:
دغدغة مهم جامعة بینالمللی پس از پایان جنگها و مخاصمات مسلحانه،ایجاد صلح و مهمتر از آن ایجاد صلحی پایدار است.گذار از جنگ به صلحی پایدار همیشه امری سخت و پیچیده بوده است.اغلب و یا حداقل در نیمی از موارد،شاهد شروع مجدد مخاصمات مسلحانه،چه بینالمللی و چه داخلی هستیم.ایجاد چنین صلحی نیاز به تحکیم و تقویت دارد.به همین منظور برای نهادینه کردن صلح پایدار پس از مخاصمات مسلحانه،نهادی در سازمان ملل به نام«کمیسیون تحکیم صلح»تشکیل شده است.
کمیسیون تحکیم صلح در میان ارکان فرعی از یک نوآوری برخوردار است چون که هم رکن فرعی شورای امنیت و هم رکن فرعی مجمع عمومی سازمان ملل محسوب میشود و دارای یک کمیتة تشکیلاتی دائمی برای تهیة مقررات و تنظیم مسائل تشکیلاتی خود میباشد.
این نوشتار مبانی تأسیس کمیسیون تحکیم صلح،ماهیت،ساختار و اشتغالات آن بررسی خواهد شد.
خلاصه ماشینی:
"کمیسیون تحکیم صلح در میان ارکان فرعی از یک نوآوری برخوردار است چون که هم رکن فرعی شورای امنیت و هم رکن فرعی مجمع عمومی سازمان ملل محسوب میشود و دارای یک کمیتة تشکیلاتی دائمی برای تهیة مقررات و تنظیم مسائل تشکیلاتی خود میباشد.
در این راستا هیئت عالیرتبهای که از سوی دبیر کل سازمان ملل متحد،مسئول بررسی چالشهای فراروی صلح و امنیت بینالمللی شده بود،در گزارش خود با عنوان«جهانی امنتر:مسئولیت مشترک ما»،به نبود رکنی که مسئولیت نهادینهسازی صلح را عهدهدار گردد،اشاره نموده،خواستار ایجاد رکنی شده بود که از«فروپاشی دولتها و بازگشت آنها به دوران مخاصمات مسلحانه جلوگیری کند یا به آنها برای گذار از مرحلة جنگ به صلحی پایدار یاری رساند(انجمن ایرانی مطالعات سازمان ملل متحد،1384،ص58 و بند 261).
به هر حال،یک نوآوری در ایجاد این نهاد صورت پذیرفته است و آن اینکه کمیسیون تحکیم صلح،رکن فرعی مجمع عمومی یا شورای امنیت نیست،بلکه همزمان رکن فرعی هر دو به شمار میآید و این برای نخستین بار است که چنین رکنی در سازمان ملل متحد ایجاد میشود.
از آنجا که کمیسیون تحکیم صلح،نهادی بینالدولی است و همچنین اشتغالات و صلاحیتهای خاص خود را دارد،میتوان آن را نهادی با شخصیت حقوقی مستقل لحاظ نمود و این نخستین بار هم نیست که شورای امنیت یا مجمع عمومی،رکن فرعی با شخصیت حقوقی ایجاد میکند.
در این مورد میتوان به دادگاههای بینالمللی کیفری برای یوگسلاوی سابق و روآندا اشاره نمود که از سوی شورای امنیت ایجاد شدهاند و همچنین به کمیسیون حقوق بینالملل یا دادگاه اداری سازمان ملل متحد اشاره کرد که از سوی مجمع عمومی تشکیل شدهاند و جملگی شخصیت حقوقی مستقل از شورای امنیت و مجمع عمومی دارند."