خلاصه ماشینی:
"یاد گذشتهها(6) تحلیلی از تحولات اجتماعی و سیاسی ایران در سالهای 1320-1357 هرمز همایونپور مقاله بلندی که در چند شماره میخوانید،برپایه بررسی کتابهای زیر نوشته شده است: نامههای خلیل ملکی به کوشش امیر پیشداد- محمد علی همایون کاتوزیان نشر مرکز،1381 10+534 ص،رقعی،4350 تومان سازمان افسران حزب توده ایران از درون به کوشش محمد حسین خسروپناه نشر پیام امروز،1381 376 ص،رقعی،2400 تومان پنچ گلوله برای شاه گفتوشنود محمود تربتی سنجابی با عبد الله ارگانی انتشارات خجسته،1381 192 ص،رقعی،1500 تومان سرگذشت کانون نویسندگان ایران نویسنده:محمد علی سپانلو نشر باران،سوئد،2002 398 ص،رقعی،معادل 15 دلار خانهء دایی یوسف نوشتهء اتابک فتح اللهزاده به کوشش علی دهباشی نشر قطره،1381 356 ص،رقعی،2500 تومان تشکیل«کانون نویسندگان ایران»در سال 1346،صرفنظر از جنبههای مثبت و منفی آنکه در اینجا به پارهای از آنها به کوتاهی اشاره خواهد شد،به خودی خود و فی النفسه،اقدامی مهم و مؤثر محسوب میشد.
اگر این سخن پارهای از صاحبنظران را قبول داشته باشیم که نشانهای قطعی از پیشرفت و تکامل اجتماعی-فرهنگی هر جامعهای وقتی است که افراد برانگیخته شوند تا در حوزههای مورد علاقهء خود کاری صورت دهند،بیتردید باید بپذیریم که تشکیل کانون نویسندگان-که به ابتکار و پایمردی روشنفکرانی آزای خواه صورت گرفت-عامل و باعث بسیاری از تحولات اجتماعی و سیاسی بعدی در جامعهء ایران شد.
سپانلو میگوید«این حرف به موقع خود درست بود»اما بلافاصله چنین میافزاید:«ای روزگار!یازده سال بعد از آن تاریخ،بهآذین در برخوردی که بین حزب توده و کانون نویسندگان ایران پیش[آمد]،به صراحت آزادی قلم را به عنوان این که وسیله دست ضد انقلاب میدهد، محکوم کرد."