چکیده:
علی رغم گذشت بیش از یک دهه از زایش و رویش پدیده جهانیشدن (Globalization) یا در واقع،
جهانیسازی (Globalism)، هنوز زوایای مختلف آن در هالهای از ابهام و تردید قرار دارد که سؤالهایی را
برمیانگیزد؛ از جمله، جهانیشدن به چه معناست؟ و تاریخ پیدایش اصطلاح جهانیشدن یا جهانیسازی و
پیشینه رویکرد و گرایش به آن از چه زمانی است؟ آیا در اسلام، میل به جهانیشدن وجود دارد؟ در صورت
مثبت بودن پاسخ، آیا جهانیشدن اسلام قابل اثبات است؟ و در صورت اثبات آن، مبانی، ویژگیها، ساختار و
ابزارهای جهانیشدن اسلامی چیست؟ البته به بخشی از این سؤالات، توسط اندیشمندان پاسخهایی داده شده
است، اما این پاسخها به علت تنوع و تعدد، ابهامها و اشکالهای جدیدی را به میان آوردهاند. هدف این مقاله
ارائه پاسخی روشن به پرسشهای فوق است.
برای دستیابی به پاسخ قانعکننده درباره هر یک از پرسشهای مذکور، فرضیهها زیر، مطرح است:
1ـ خاستگاه واژه جهانیسازی در غرب است، ولی زادگاه پدیده جهانیشدن، در اسلام.
2ـ تنها اسلام از تواناییهای لازم برای جهانیشدن برخوردار است.
برای تعیین درستی یا نادرستی این فرضیهها، مباحث زیر را در مقاله حاضر بررسی میکنیم:
الف) تعریف جهانیشدن و تبیین تاریخ و پیشینه آن.
ب) اسلام و دیدگاه آن درباره جهانیشدن و تشریح قابلیتها، ساختارها و ویژگیهای جهانیشدن اسلامی.
خلاصه ماشینی:
"مرتضی شیرودی (1) چکیده: علی رغم گذشت بیش از یک دهه از زایش و رویش پدیده جهانیشدن (Globalization) یا در واقع، جهانیسازی (Globalism)، هنوز زوایای مختلف آن در هالهای از ابهام و تردید قرار دارد که سؤالهایی را برمیانگیزد؛ از جمله، جهانیشدن به چه معناست؟ و تاریخ پیدایش اصطلاح جهانیشدن یا جهانیسازی و پیشینه رویکرد و گرایش به آن از چه زمانی است؟ آیا در اسلام، میل به جهانیشدن وجود دارد؟ در صورت مثبت بودن پاسخ، آیا جهانیشدن اسلام قابل اثبات است؟ و در صورت اثبات آن، مبانی، ویژگیها، ساختار و ابزارهای جهانیشدن اسلامی چیست؟ البته به بخشی از این سؤالات، توسط اندیشمندان پاسخهایی داده شده است، اما این پاسخها به علت تنوع و تعدد، ابهامها و اشکالهای جدیدی را به میان آوردهاند.
(3) 2ـ پیشینه گرایش به جهانیشدن رویکرد به مفهوم جهانیشدن، چه در تئوری و چه در عمل، سابقهای به قدمت بشر دارد؛ زیرا گرایش به جهانیشدن، نخست در ادیان الهی بروز کرد؛ به گونهای که ادیان بزرگ الهی چون یهودیت، مسیحیت و اسلام، سودای جهانیسازی داشتهاند و هر یک از آنها، در صدد بودند که امت یگانه و حکومت واحد جهانی پدید آورند، البته در این میان، جهانیسازی اسلامی، برترین و کاملترین شکل جهانیسازی دینی را مطرح کرده است؛ زیرا بر اساس آیاتی چون: «أن الأرض یرثها عبادی ______________________________ 1ـ مالکوم واترز، جهانیشدن، ترجمه اسماعیل مردانی، سازمان مدیریت صنعتی، تهران، 1379، ص 10.
» یعنی: علی علیهالسلام از پیامبر صلیاللهعلیهوآله پرسید: آیا مهدی(عج) از ما آل محمد است یا غیر ماست؟ رسول خدا صلیاللهعلیهوآله فرمود: بلکه از ماست، خداوند به سبب او ختم کند (کمال بخشد) چنان که با ما آغاز کرد."