چکیده:
حکومت از دیدگاه اسلام، برخاسته از موضع طبقاتی و سلطهگری فردی یا گروهی نیست؛ بلکه تبلور
آرمان سیاسی ملتی همکیش و همفکر است که به خود سازمان میدهد تا در روند تحول فکری و عقیدتی، راه
خود را به سوی هدف نهایی (حرکت به سوی الله) بگشاید. ملت ما در جریان تکامل انقلابی خود از غبارها و
زنگارهای طاغوتی زدوده شد و از آمیزههای فکری بیگانه خود را پاک نمود و به مواضع فکری و جهانبینی
اصیل اسلامی بازگشت و اکنون بر آن است که با موازین اسلامی و قرآنی، جامعه نمونه (اسوه) خود را بنا کند. بر
چنین پایهای، رسالت محققان و پژوهشگران این است که زمینههای تحقق این حکومت را عینیت بخشند و
شرایطی را به وجود آورند که در آن، انسان با ارزشهای والا و جهانشمول قرآنی پرورش یابد.
نگارنده کوشید با توجه به محتوای اسلامی انقلاب ایران، که حرکتی برای پیروزی تمامی مستضعفان بر
متکبران است و زمینه تداوم این انقلاب را در داخل و خارج کشور بویژه در گسترش روابط بینالملل، با دیگر
جنبشهای اسلامی و مردمی فراهم میکند را در سایه آیات قرآنی، برای تشکیل امت واحده جهانی بیان کند.
(إن هذه أمتکم أمة واحدة و أنا ربکم فاعبدون) تا استمرار مبارزه در نجات ملتهای محروم و تحت ستم در
تمامی جهان قوام یابد.
با توجه به ماهیت این تحقیق، خط سیر مقاله، تضمینگر نفی هرگونه استبداد فکری و اجتماعی و انحصار
اقتصادی است و در خط گسستن از سیستم استبدادی و سپردن سرنوشت مردم به دست خودشان، تلاش
میکند. (و یضع عنهم إصرهم و الأغلال التی کانت علیهم).
در ایجاد نهادها و بنیادهای سیاسی که خود پایه تشکیل جامعه است، بر اساس تلقی مکتبی، صالحان
عهدهدار حکومت و اداره مملکت میگردند (أن الأرض یرثها عبادی الصالحون) و قانونگذاری که
روشنکننده ضابطههای مدیریت اجتماعی است، بر مدار قرآن و سنت جریان مییابد.
بنابراین، نظارت دقیق و جدی از ناحیه صاحبنظران و اهل قلم، امری ضروری است و چون هدف از
حکومت اسلامی، رشد دادن انسان در حرکت به سوی نظام الهی است (و إلی الله المصیر) تا زمینه شکوفایی
استعدادها به منظور تجلی ابعاد خداگونه انسانها فراهم آید (تخلقوا بأخلاق الله)، جز در گرو مشارکت
فعال و گسترده تمامی عناصر اجتماع در روند تحول جامعه نمیتواند باشد.
با این رویکرد، میتوان گفت این همان تحقق حکومت مستضعفان در زمین خواهد بود. (و نرید أن نمن
علی الذین استضعفوا فی الأرض و نجعلهم أئمة و نجعلهم الوارثین).
خلاصه ماشینی:
"نورانی گشتن، هدف عالی حکومت قرآن کریم در آغاز سوره ابراهیم علیهالسلام ، هدف نزول قرآن را که همان هدف والای رسالت و غرض اصیل حکومت اسلامی است، چنین ترسیم مینماید: «الر کتاب أنزلناه إلیک لتخرج الناس من الظلمات إلی النور بإذن ربهم إلی صراط العزیز الحمید» (1) یعنی: قرآن کتابی است که ما آن را به سوی تو فروفرستادیم تا مردم را از هر تیرگی برهانی و آنان را به نور برسانی که البته، به دستور و اجازه این کار نیز از جانب پروردگار است.
(4) نکته دیگری که توجه به آن لازم است، این است که نه تنها قرآن کریم، عامل نورانی شدن انسانهاست؛ بلکه تنها مبدأ نوربخش، همانا حکومت اسلامی در پرتو قرآن است و کسی که از آن محروم باشد، هیچ نوری نخواهد داشت؛ چه این که خداوند فرمود: «و من لم یجعل الله له نورا فما له من نور» (5) یعنی: و هر که را خدای نور نبخشید، هرگز روشنی نخواهد یافت.
1ـ رشد فرهنگی زمامدار حکومت اسلامی، عهدهدار تامین دانش شهروندان قلمرو حکومت خود است و آیاتی مانند «هو الذی بعث فی الأمیین رسولا منهم یتلوا علیهم آیاته و یزکیهم و یعلمهم الکتاب و الحکمة و إن کانوا من قبل لفی ضلال مبین» (1) ، یعنی: اوست خدایی که میان عرب امی، پیامبری بزرگوار از میان همان مردم برانگیخت تا بر آنان آیات وحی خدا را تلاوت کند و آنها را پاک سازد و شریعت کتاب سماوی و حکمت الهی بیاموزد که پیش از این همه در ورطه جهالت و گمراهی بودند، بیانگر آن است."