چکیده:
بیتردید شکلگیری سازمان تجارت جهانی (WTO) را باید مهمترین رویداد حقوقی در عرصه تجارت
بینالملل طی یک دهه اخیر دانست. اهمیت جایگاه و کارکرد ویژه این سازمان در زمینه اقتصاد و تجارت
جهانی نگاه اقتصاددانان، حقوقدانان و سیاستمداران را به خود جلب نموده است. از سوی دیگر، نگرانی و
تردید کشورهای کمتر توسعه یافته و جهان سوم درباره عضویت در این سازمان و اظهار نظرهای موافقان و
مخالفان آن، باعث شده بر اهمیت و حساسیت این سازمان افزوده شود. علاوه بر این، پذیرش عضویت ناظر
جمهوری اسلامی ایران در این سازمان طی ماههای اخیر باعث شد این مسئله به یکی از مباحث مهم اقتصادی،
سیاسی و حقوقی کشور تبدیل شود. با توجه به تأثیرات فراوانی که عضویت در این نهاد مهم بینالمللی در
عرصههای اقتصاد، فرهنگ، تجارت، سیاست و... از خود بر جای خواهد گذاشت، آشنایی هر چه بیشتر با این
سازمان باعث خواهد شد آثار سوء احتمالی ناشی از الحاق به این نهاد بینالمللی کاهش یابد. این مقاله در
صدد است با معرفی این سازمان و رابطه کشورمان با آن، به برخی از سؤالات و ابهامات در این باره پاسخ
گوید.
خلاصه ماشینی:
"برخلاف موانع تجاری دیگر، برقراری تعرفههای گمرکی در گات و WTO امری مجاز تلقی شده است، اما از آنجا که کشورهای عضو ممکن است با برقراری سیستم تعرفههای گمرکی، در عمل آزادی تجاری را تحت الشعاع قرار دهند، کلیه کشورها متعهد شدهاند تعرفههای گمرکی خود را به طور قابل توجهی کاهش______________________________ 1ـ تعرفه گمرکی عبارت است از فهرست مرتب و منظمی از تمام اقسام عوارض گمرکی که بنابه تصمیم مراجع قانونی بر کل کالاهای وارداتی کشور در یک زمان معین تعلق میگیرد؛ نقل از: معاونت امور اقتصادی وزارت امور اقتصادی و دارایی، پیشین، ص 46.
ماده 12 موافقتنامه تأسیس سازمان تجارت جهانی که مربوط به چگونگی پیوستن کشورها به این سازمان است، تصریح مینماید که الحاق هر کشور به WTO باید بر اساس شرایط مورد توافق دولت متقاضی و سازمان باشد و شرایط مورد توافق هم امری است که طی مذاکرات روشن میشود و از این رو تا قبل از انجام مذاکرات و تنظیم پروتکل الحاق کشور مربوط و مشخص شدن تعهدات هر کشور در زمینه گشایش بازار کالا و خدمات خود به روی سایر اعضا، توافقی صورت نخواهد گرفت.
(1) 7ـ رأی گیری بعد از این که بررسی و تجزیه و تحلیل سیاستها و تدابیر جاری کشور متقاضی توسط گروه کاری پایان پذیرفت و مذاکرات در مورد کاهش تعرفهها و برقراری امتیازات در قالب «جدول امتیازات»(2) انجام گرفت، سازمان تجارت جهانی تصمیم میگیرد که آیا عضویت کشور متقاضی را قبول کند یا نه؛ به این منظور کنفرانس وزیران که هر دو سال یک بار تشکیل جلسه میدهد باید با اکثریت دو سوم اعضا رأی دهد."