چکیده:
بررسی و نقد ترجمه قرآن اثر عبدالمحمّد آیتی است.
آشنایی ژرف با فرهنگ و ادب پارسی، شناخت ادبیات عرب، آگاهی از دیدگاههای جدید درباره ترجمه، مراجعه به منابع تحقیق و اعتقاد به قرآن و آشنایی با دانشهای تفسیری از ویژگیهای لازم برای مترجم قرآن است. ترجمه قرآن استاد آیتی در کنار ارزشها و امتیازاتی که دارد از کاستیهایی نیز برخوردار است. معادل سازی مناسب، روانی زبان ترجمه، تعادل ساختاری و بهرهگیری از ترجمه ارتباطی و معنایی از جمله امتیازهای این ترجمه است. و نارساییهای ساختاری ارتباط آیات و جملات، نادیده گرفتن ارتباط ساختاری، حذف کلمات ربط، ایجاد ارتباطهای بی مورد، افزودنهای بی مورد، حذف مفهوم حصر، ارجاع ناروای ضمایر، بی دقتی در ترجمه افعال با توجه به پیشوند، عرضه مفهومی نادرست از جمله شرطیه و جمله موصوله. سهل انگاری در انتخاب معادلها، عدول از قراءت مشهور موجود در رسم الخط، دخالت عنصر تفسیر در ترجمه، زبان ترجمه و علائم سجاوندی از کاستیهای این ترجمه است که همراه با شواهد گوناگونی مورد نقد قرار گرفته است.
خلاصه ماشینی:
در این موارد، انتظار از ترجمه، متفاوت است: در موردی، مثل نمونه «الف»، مهم انتقال اصلی پیام است، اگر یک جمله طولانی در یک کلمه هم ترجمه شود، چه بسا کافی باشد.
روانی زبان ترجمه و نیز توجه به تعدل ساختاری ترجمة ایشان، گاه با روش «ترجمة ارتباطی» عبارتی را که در فارسی معادل پیامی دارد، ترجمه میکند و آن جا که «ترجمة معنایی» بهتر است از این روش استفاده میکند و اینها دستاورد طبیعی تلاش مترجم در ترجمة «معلقات سبه»، و «تاریخ ادبیات عرب» و تجربیات دیگر علمی ادبی است.
در ترجمه استاد آیتی نه تنها آن فعل نادیده گرفته شده است، که حتی کلمه «إذ» هم از آیه حذف شده و در نتیجه ارتباط آیات قطع شده، ارتباط خاصی که روش بیانی قرآن است؛ یعنی همان تکیه بر بعد هدایتی حوادث و نشانهها و ارتباط خاص میان این تذکر و آن سرگذشتها.
در آیه 52 سوره بقره نیز همین مشکل به گونه دیگر وجود دارد و حذف «من بعد ذلک» از ترجمه آیه، رابطه را قطع کرده است.
» همان گونه که در این دو ترجمة معتبر منعکس شده است، در آیه معنی با مفهوم حصر بیان گردیده است: درود خدا فقط برایشان است و نه غیر ایشان، راه یافتگان هم فقط اینانند و نه غیر اینان.
دخالت عنصر تفسیر در ترجمه قرآن کریم ذو وجوه است و در معنای بسیاری از آیات یا توضیح مفاهیم موجود در آنها مبانی متفاوت تفسیری وجود دارد که هر کدام برای خود دلیل یا دلایلی هم دارند.