چکیده:
هر انسان دردمند و بیداری در هر زمان و جامعهای، در پی شناختحق و باطل است تا
بتواند راه حق را برگزیند و به سعادت و رستگاری نایل آید. با پژوهشی در خطبهها و
نامهها و کلمات حکمتآمیز حضرت علیعلیه السلام در نهجالبلاغه درباره «حق و
باطل» ، موضوعات ذیل جلب توجه میکند: حق و باطل و مصادیق آن; معیارهای شناختحق و
باطل و بزرگترین و مهمترین آنها; استقامت و تلاش در راه حق; موانع وصول به حق;
سرانجام اهل حق و اهل باطل. حرکت در عرصه معرفتحق با همه ارزش والایش برای
کسانی که آمادگیهای علمی و عملی لازم را برای صعود به قلههای فرازمند حقیقت و
معرفت توحیدی کسب نکردهاند، راهی است دشوار و چه بسا به جای هدایت، به تباهی
وهلاکت منجر شود، پس برای رسیدن به حق، باید پیرو قرآن و سنتبود و بدون کسب صلاحیت
لازم، از گرفتار شدن در باتلاقهای شبهات و چون و چراهای بیفرجام دوری کرد.
توجه به بزرگترین معیار حق - یعنی پیامبرصلی الله علیه وآله و امامان
معصومعلیهم السلام، به ویژه مولا علیعلیه السلام - در وساطت نزول فیض و رحمتحق
و دفع موانع حق، امری حتمی و لازم است، بنابراین، باید فرصتها را مغتنم شمرد و
با دقت در ژرفای بیانات اهل بیت عصمت و طهارتعلیهم السلام همچون نهجالبلاغه
مانع از قرار گرفتن این میراث عظیم و گنجینه پربها در کنج انزوا شد.
خلاصه ماشینی:
"» (35) در ادامه همین خطبه آمده است که آن حضرتعلیه السلام به سوی مردم حرکت کردند و برایشان سخنانی ایراد نمودند و در ضمن آن، ارزش پیامبرصلی الله علیه وآله و خاندان اوعلیهم السلام را به آنان یادآوری کردند و با قاطعیت، پایداری خود را در احقاق حق و دفع باطل به آنان چنین گوشزد نمودند: «به خدا سوگند، من در پی این مردم (امت رسول خداصلی الله علیه وآله) بودم و آنها را به پیشروی وا میداشتم تا باطل با همه تجملات و آراستگیاش عقبنشینی کرد و حق ظاهر گشت.
میتوان گفت: با شناخت معیارهای «حق» و عمل بدان و استقامت در راه آن حق تا حد زیادی موانع و آفات حق بازشناسی و برطرف میشود; مثلا; آنجا که حق، اسلام، رسول خداصلی الله علیه وآله، قرآن، علیعلیه السلام و اهل بیت پیامبرصلی الله علیه وآله حق هستند، هر چه جز آنهاستباطل و مانع وصول به حق است و باید از آن پرهیز کرد.
ب - اهمیت ندادن به جهاد هر چند عمل نکردن به هر یک از دستورات الهی به همان نسبت، انسان را از حق دور میکند و مشکلات و گرفتاریهایی ایجاد میکند، اما در این میان، ترک جهاد با دشمنان خدا، که حریم اسلام و مسلمانان را مورد تجاوز قرار دادهاند، بارزترین مانع وصول به حق - و به عبارتی نشانه باطل - است: «و آنها به سبب نرفتن به جهاد و اهمیت ندادن به آن، از راه حق دور گشته و به نکبت و بیچارگی گرفتار و از عدل و انصاف محروم شدند."