چکیده:
برابری میان زن و مرد، مبنای کنوانسیون رفع همه اشکال تبعیض علیه زنان است که این مفهوم در همه بندهای آن به روشنی قابل درک است. عدم تبعیض میان زن و مرد از شعارهای جذابی است که ریشه آن را باید در دیدگاهی جست وجو کرد که به برابری جنسیتی زن و مرد معتقد است. در کتاب «نگرشی بر تحلیل جنسیتی در ایران» از انتشارات دانشگاه شهید بهشتی، مقاله ای از خانم «شهلا اعزازی» با عنوان «تحلیل ساختاری جنسیت» به چاپ رسیده است که در اولین کارگاه آموزشی تحلیل جنسیتی در دی ماه 1379 ارائه شد. در این مقاله نویسنده در سه محدوده مدرسه، اشتغال، خانواده به بررسی نابرابری های جنسیتی در ایران پرداخته است، همچنین با بیان علل و ریشه های نابرابری، بر ضرورت تغییر نگرش ها و ارزش ها در جهت برابری جنسیتی، تأکید کرده است. از آن جا که برگزاری کارگاه آموزشی تحلیل جنسیتی با آغاز اجرای طرح «آموزش محلی ـــ تغییر جهانی...» همزمان بوده است و این طرح نیز ازسوی یونیسف با انگیزه فراهم کردن زمینه های فکری مورد نیاز در جهت پذیرش کنوانسیون رفع همه اشکال تبعیض علیه زنان تهیه شده است؛ بنابراین نقد و بررسی این مقاله در شرایط امروز به عنوان یکی از زیربناهای فکری کنوانسیون، مفید خواهد بود؛ البته هدف از این نقد و بررسی، بیان اشکالات فقهی و حقوقی این مقاله در دفاع از بعضی قوانین اسلام که درباره زنان تدوین شده، نیست؛ زیرا کارشناسان فقهی و حقوقی بارها دراین زمینه سخن گفته، مقاله و کتاب های بسیاری نوشته اند که با مراجعه به این منابع ، می توان به جزئی ترین اشکالات این مقاله پی برد. ولی با یک نگرش کلی، ابهامات و پرسش هایی در ذهن پدید می آید که هدف نهایی نویسنده را مخدوش می کند.
خلاصه ماشینی:
"اکنون این پرسش مطرح است که این هنجارها، چگونه پدید آمده است؟ اگر در دوران پیش صنعتی5ــ به دلیل شرایط تولیدی خاص آن زمان ــ تقسیم کار صورت گرفت و در دوران تحول صنعتی به دلیل نیاز به نیروی کار ارزان، زنان و کودکان به کار گرفته شدند،6درمییابیم که در هر دو دوره، مسائل اقتصادی، تعیینکننده جایگاه زن و مرد در جامعه قرار گرفت؛ پس نگرشها و ارزشهای حاکم بر این دورانها، فقط بر مبنای تولید و اقتصاد بوده است و هم اکنون نیز جامعه مدرن برای پاسخ به نیازهای خود، کلیشهای جدید را مطرح میکند تا نیروی کار مورد نیاز را در جهت نظام اقتصادی حاکم بر جامعه ــ یعنی نظام سرمایهداری ــ تأمین کند.
اقتدار مرد در خانواده به نقش نانآوری نسبت داده شده است و کسب استقلال اقتصادی و نقش تولیدی در ایجاد برابری در جایگاه زن و مرد در خانواده لازم شمرده شده است22و هرجا صحبت از برخورداری از امکانات به میان آمده، مشاغل مردان هدف قرار گرفته است و فقط میزان درآمد بهعنوان ملاک ارزیابی اشتغال زنان مطرح شده است؛ برای نمونه در صفحه پنجاهوپنج اشاره شده است که پس از انقلاب صنعتی، زنان با دستمزد پایین به کار گرفته شدند؛ ولی از سختی کار در آن زمان، هیچ صحبتی به میان نیامده که این ستمی بزرگ به زنان بوده است."