چکیده:
در مقالهء پیشرو ابتدا به اهمیت،ارزشمندی و کمیابی عنصر یقین در مجموعهء باورها و معارف دینی به خصوص مبدأ هستی و آثار ابعاد گستردهء آن اشاره شده و سپس به ادلهء اثبات مبدأ،بهویژه برهان نظم،از دیدگاه یقین آفرینی پرداخته شده است.و در ادامه،سیر این برهان در غرب و توجه خاص متکلمان مسیحی بدان در اوج منازعات کلامی،و نهایتا سخنان وایتهد،فیلسوف بزرگ انگلیسی،در اینباره،مورد بررسی و توجه قرار گرفته است.
در بخشهای پایانی،نظام برتر هستی از نگاه غربیان و مقایسهء آن با نظرگاه معارف اسلامی و آثار اندیشمندان بنام و راهبرد یقینزایی آن مورد بحث قرار گرفته و دست آخر،ساحتهای هستی از منظر ویژهء اسلام و ژرفایی،توان تعالی بخش،یقینزایی و باور آفرینی این معارف بهعنوان والاترین دستاورد فرهنگ ناب و راستین اسلامی مورد بررسی و اذعان قرار گرفته است.
خلاصه ماشینی:
"دوای درد و نوشداروی حیاتبخش آن(یقین)است؛از این جهت است که فرآوردههای
اینها و مسائلی از این دست،ابعاد بحث یقین است که هرکدام تحقیقی جداگانه
بهنظر میرسد برهان،واسطه و وسیلهء حصول قطع و یقین است تا زمینه و بستر مناسبی برای باور و ایمان قلبی ایجاد گردد و به جهانبینی و بینش معقول و منطقی انسان شکل
اگر برهان فاقد این خاصیت باشد،بهخودی خود موضوعیتی نخواهد داشت.
مطلوبیت برهان است و به تعبیر امام خمینی(ره)پای واقعیای که میتوان با آن قدم
این برهان به حدی قوی است که حتی متفکران غربی معترض بدان،مانند
نظم طبیعت بهوجود و صفات خداوند متعال(مجلسی،ج 3،ص 62)و استناد متکلمان و متدینان غربی به این برهان در اوج منازعات و مناقشات فکری-مذهبی پس از
مبنا قرار دادن معلوم برای کشف مجهول است و این عمل صددرصد کار عقل
را از این برهان مطرح نمود که نتیجهء آن همان نقش اقناع و یقین آفرینی را متبادر میکند.
اصولا پیگیری بحثهای کلام مسیحیت ازجمله همین برهان نظم و جریانهای موافق و مخالف آن،تجارب ارزشمندی را دربر دارد که نمیتوان و نباید از
این بحث گذشت و به لحاظ زمانی پس از آن تحولات و نظریهء داروین است-میتواند به
و تحقق و وقوعی تدریجی دارد که عالم ماده و طبیعت است،یا در او بالفعل است و حصول کمال دیگری برایش متصور نیست؛که چنین موجودی دوگونه قابل تصور
است:یا جوهر و ذات مادی و جسمی ندارد ولی عرض و آثار ماده و جسم ازقبیل کمیت،
متون دینی پر است از بیان و توضیح این حقیقت که این"