چکیده:
از دیدگاه قرآن کریم اصل دین و حقیقت اسلام شناخت حقتعالی و دوری از هرگونه شرک است که محور اصلی تبلیغ همه پیامبران الهی(ص)را تشکیل میدهد.این کتاب مقدس برای شناخت مبدأ مطلق و حقیقت هستی و اهمیت وجودی انسان خرد او را با استدلات عقلی آشنا میسازد و به شناخت آیات الهی که در همه پدیدههای هستی و از آن جمله آیاتی که در نقش او متجلی است،ارشاد میکند تا از مقام خودآگاهی و خدا آگاهی باز نماند و برای اینکه در شناخت پروردگار خویش دچار اشتباه نشود،او را از هرگونه اعتبارات و تشبیهات در شناخت حقتعالی بر حذر میدارد تا مبدأ مطلق را در قالب اندیشهاش محدود نسازد.
قرآن کریم ارتباط آدمی را به حقتعالی از یک سو،و وابستگی او را به عالم ماده از سویدیگر مورد توجه قرار میدهد؛از اینرو،گاه اعمال او را به مبدأ مطلق نسبت میدهد،تا خود را در اعمالش مستقل نپندارد و گاه اعمالش را به خود نسبت میدهد تا انسان مسئولیت خود را در انجام تکالیف الهی بشناسد و از بازگشت به مبدأ مطلق باز نماند.
این کتاب الهی وجود مطلق را به مقتضای ضرورت عقلی واحد دانسته و همه موجودات را شأنی از شؤون او و غیرمستقل در وجود معرفی میکند،تا آدمی باتوجه به عنایت الهی و بهرهمندی از صفات الهی به مقام خلیفة اللهی دست یابد.
فلاسفه بزرگ اسلامی با همه اعتبار و ارزشی که برای عقل آدمی از جهت شناخت حقایق قائلند،قلمرو شناخت عقل را محدود میدانند و در جهت دستیابی به عقاید ایمانی درست،هدایت قرآنی را از هدایت عقلی برتر میشمارند؛که در این خصوص به سخنان ابنسینا و شیخ اشراق و صدرالمتألهین استناد شده است.
خلاصه ماشینی:
"از دیدگاه قرآن کریم اصل دین و حقیقت اسلام شناخت حقتعالی و دوری از هرگونه
مقدس برای شناخت مبدأ مطلق و حقیقت هستی و اهمیت وجودی انسان خرد او را با
انسان مسئولیت خود را در انجام تکالیف الهی بشناسد و از بازگشت به مبدأ مطلق باز
این کتاب الهی وجود مطلق را به مقتضای ضرورت عقلی واحد دانسته و همه
شناخت است که محور اصلی تبلیغ همه انبیای الهی بوده است2.
در این آیین مقدس،همه عقاید ایمانی و آموزشهای اخلاقی و رفتاری باید در مرحله نخست براساس تعلیمات قرآنی استوار باشد؛چون قرآن کتاب هدایت است و با
قرآن کریم دربارهء وجود حقتعالی و صفاتش،و نیز دربارهء حقایق جهان
این کتاب مقدس،علاوه بر توجه دادن انسان به شناخت خود و رسیدن به
انسان به این مرتبه والای خویش،او را به آیات الهی که در نفس او متجلی است ارشاد
باری قرآن کریم روحـ آدمی را متوجه وجود مطلق میکند که خالق همه اشیاء است
قرآن کریم وجود مطلق را به مقتضای ضرورت عقلیه،واحد،و همه موجودات را
این است که باتوجه به آنچه حقتعالی به او عنایت کرده است،با سعی و عمل خویش بهرهای از صفات الهی را در خود به وجود آورد و مقام والای خویش را که همان مقام
پنداشت که عقل آدمی توان شناخت همه حقایق دینی را دارد؛زیرا بسیاری از عقاید
باری آنچه در شناخت عقاید ایمانی باید مورد توجه باشد،وحی الهی است و عقل
روز رستاخیز عمومی وجود دارد که با عقل آدمی قابل شناخت و سنجش نیست.
عقل نیز از جهت حد وجودی خود در شناخت حقایق محدود است و توان احاطه"