چکیده:
آیات و روایات متعددی به دستگیری توانگران معنوی و مادی از ناتوانان سفارش میکند. این مسئله نه تنها در سخن، بلکه در عمل و رفتار پیامبر
عظیمالشأن صلیاللهعلیهوآله و ائمه اطهار علیهمالسلام تبلور داشت، تا آنجا که هیچگاه پیامبر اعظم صلیاللهعلیهوآله به درخواستکنندگان «نه» نگفت. بارها حضرت علی علیهالسلام نیاز دیگران را به
خود و خانوادهاش مقدم داشت و ائمه دیگر نیز همینطور. این مقاله با تحلیل برخی از کارکردهای اجتماعی «اهتمام به امور مسلمانان» در پی آن است که
برآوردن نیاز دیگران به زمان و مکان و فرد خاصی محدود نیست و در همه زمانها و مکانها جاری و اهمیت و جایگاه بسیار والایی دارد و البته با پیچیدگی و
پیشرفت جوامع، اهمیت آن بیشتر شده و با توجه به کارکردهای مهم اجتماعی آن، نیاز است که نه تنها تکتک افراد، بلکه سازمانها و مؤسسههای خیریه برای
رسیدگی به مشکلات معنوی و مادی انسانها اقدام کنند تا جامعه و مشکلات آن افراد را از رسیدن به کمال باز ندارد.
خلاصه ماشینی:
"این مقاله با تحلیل برخی از کارکردهای اجتماعی «اهتمام به امور مسلمانان» در پی آن است که برآوردن نیاز دیگران به زمان و مکان و فرد خاصی محدود نیست و در همه زمانها و مکانها جاری و اهمیت و جایگاه بسیار والایی دارد و البته با پیچیدگی و پیشرفت جوامع، اهمیت آن بیشتر شده و با توجه به کارکردهای مهم اجتماعی آن، نیاز است که نه تنها تکتک افراد، بلکه سازمانها و مؤسسههای خیریه برای رسیدگی به مشکلات معنوی و مادی انسانها اقدام کنند تا جامعه و مشکلات آن افراد را از رسیدن به کمال باز ندارد.
هم عقلا و هم نقلا ـ چنانکه بعدتر در روایات دیگری ذکر خواهد شد ـ این عنوان فرد را نیز شامل میشود؛ یعنی کمک فرد به فرد یا جمع و یاری رساندن جمع (گروه، مؤسسه، سازمان) به فرد یا جمع یا اقدامات دولت برای تأمین نیازهای فردی و جمعی از موارد اهتمام شمرده میشود.
علاوه بر آن، سیره معصومان علیهمالسلام در اهتمام به امور مسلمانان و جامعه اسلامی، نشانگر جایگاه والای این ارزش اجتماعی در میان نظام ارزشی و هنجاری اسلام و تأثیر آن در ایجاد همبستگی و تحکیم روابط اجتماعی است.
(64) با توجه به این مطلب، باید گفت: نظام اخلاقی در جوامع سنتی و صنعتی با ویژگیهای خاص خود و ویژگی روابط اجتماعی انسانها در آنها تغییر نمیپذیرد و در هر صورت، اسلام به ارتباط عاطفی و حمایتهای مادی و معنوی از همدیگر سفارش میکند تا بدین وسیله، نیازهای متعدد افراد بیشتر اشباع شود، به ویژه نیازهای روانی که امروزه افراد زیادی با آنها دست و پنجه نرم میکنند."