چکیده:
هدف از نگارش این مقاله، بررسی ساخت صورتهای کوتاه شده یا خودمانی اسم در لهجه کرمانی است. اسمهایی مانند (ماشو، قاسو، رقو، طلو) کوتاه شده اسمهای (ماشاءالله، قاسم، رقیه و طلعت) هستند که در این مقاله، نحوه ساخت آنها مورد مطالعه قرار گرفته است. برای انجام این تحقیق، کلیه اسمهایی که به پسوند تصغیری [u-] ختم شدهاند؛ از (فرهنگ گویش کرمانی)، تالیف (محمود صرافی) استخراج شدند. در مواردی نیز از گویشوران کرمانی استفاده شده است. نتایجی که از این تحقیق به دست آمده؛ این است که در اغلب موارد یک هنجاری( CVC(c از ابتدای اسم اصلی انتخاب میشود، سپس پسوند تصغیری [u-] به آنها اضافه میگردد. همچنین دادههای این گونه زبانی نشان میدهد که صورتهای کوتاه شده، نه تنها در مورد افراد، بلکه در مورد اشیاء، حیوانات، گیاهان، ویژگیها و صفات افراد، همچنین خوراکیها و حتی بیماریها کاربرد دارد.
خلاصه ماشینی:
"نتایجی که از این تحقیق به دست آمده؛این است که در اغلب موارد یک هجای cvc(c) از ابتدای اسم اصلی انتخاب میشود،سپس پسوند تصغیری [-u] به آنها اضافه میگردد.
این نامها،اغلب صورت کوتاه شدۀ اسم اصلی فرد هستند یا اشاره به ویژگی یا صفتی خاص در فرد میکنند.
2-ارائۀ دادهها و شواهد در این قسمت،دادههایی از لهجۀ کرمانی ارائه میشود که در زمرۀ اسمهای کوتاه شده یا خودمانی قرار میگیرند.
کوتاه شدن اسم یا برای سهولت تلفظاست و یا جنبۀ عاطفی و تحبیبی (Hypocoristic) دارد و غالبا در بین دوستان نزدیک و افرادی که باهم از نظر اجتماعی در یک سطح قرار دارند و احساس صمیمیت و دوستی بیشتری میکنند؛بهکار میرود(مجلۀ زبانشناسی،ص 50-47.
مانند: فارسی کرمانی محمد کوچولو melu محمد علی کوچولو malmelu ربابه کوچولو rebelu سکینه کوچولو sekolu احتمالا این پسوند از هجای پایانی واژۀ«کوچولو»به دست آمده است."