چکیده:
در همهء کشورهای جهان چه دارا و چه ندار،رشد و توسعه بعنوان هدف اقتصادی اساسی شناخته شده است.اما دستیابی به آن،بیداشتن الگوی توزیع درآمدی مناسب و کاهش فقر مطلق گسترده امکان پذیر نیست زیرا فقر عمومی یکی از شاخصهای اساسی و عمدهء توسعه نیافتگی است.روشن است که بیدستیابی به اطلاعات کافی در مورد میزان و اهمیت فقر نمیتوان از فقرزدایی سخن گفت و پیش از اجرای هر سیاست در زمینهء فقرزدایی نخست باید شاخصهای مناسب و مرتبط با آن را بررسی کرد. در این نوشتار تلاش شده است برآوردی از خط فقر مطلق،شکاف فقر(شدت فقر)در سالهای 1378 (سال آغاز برنامهء سوم توسعه)و 1381(اواخر برنامهء سوم توسعه)در سطح استان یزد و به تفکیک مناطق شهری و روستایی صورت گیرد.برای محاسبهء خط فقر،معیار حداقل کالری مورد نیاز فرد یا خانوار در سه سناریوی متفاوت به کار گرفته شده است.نتایج این بررسی را به گونهء فشرده چنین میتوان برشمرد که: 1-خط فقر مطلق در استان در سالهای 1378 و 1381 بر پایهء سناریوی پیشنهادی سازمان های جهانی تغذیه و بهداشت به ترتیب در مناطق شهری 16809559 و 62466435 ریال و در مناطق روستایی 10380870 و 15081666 ریال در سال بوده است. 2-سطح فقر در استان در سالهای یاد شده به ترتیب در مناطق شهری 52/4 و 57/1 درصد جمعیت و در مناطق روستایی 44 و 50/2 درصد جمعیت بوده است.به سخن دیگر،وضع فقر در استان در فاصلهء سالهای یاد شده بدتر شده است. 3-شدت فقر در مناطق شهری بیش از مناطق روستایی استان بوده است که این نکته را میتوان با توجه به شاخص سن و کاکوانی محاسبه شده،توجیه کرد.تورم فزایندهء شهری را میتوان یکی از دلایل اساسی این وضع دانست. 4-برای از میان بردن فقر در خانوارهای زیر خط فقر مناطق شهری استان در سالهای 1378 و 1381 میبایست به ترتیب 6321551 و 9616481 ریال و در مناطق روستایی 3523064 و 5167482 ریال در سال به درآمد آنها افزوده شود تا به بالای خط فقر برسند. 5-دستیابی به هدف مهمی چون بهبود رفاه عمومی،بهبود وضع اقشار آسیب پذیر و فقرزدایی از جامعه، در گرو شناخت عوامل مؤثر بر ایجاد فقر و شدت آن است و برای شناخت عوامل بومی و منطقهای مؤثر بر پدیدهء فقر باید پژوهشهایی جدی و هدفمند انجام شود.
خلاصه ماشینی:
"در این پژوهش تلاش شده است خط فقر مطلق در سطح استان به تفکیک مناطق شهری و روستایی در برنامهء سوم توسعه برآورد شود و با به دست آوردن شکاف فقر موجود و برخی شاخصهای مرتبط،راههای مبارزه با فقر و افزایش رفاه مورد بررسی قرار گیرد.
گوشت ماهی:در این سالها به علت افزایش پرورش ماهی در کنار فرآوردههای کشاورزی،عرضهء آن در سطح استان افزایش یافته اما از آنجا که در همهء روستاها دسترسی به این کالا امکان پذیر نیست همان میانگین بهای محاسبه شده در شهر(به گونهء خرده فروشی)برای مناطق روستایی در نظر گرفته شده است.
بنابراین با در دست داشتن خط فقر کل خرج خانوار شهری که برای نمونه در سال 8731 میزان آن 95590861/1 ریال بوده است،میتوان درصد افراد تهیدست را برآورد کرد: با در نظر داشتن میزان خط فقر کل گروه هزینهای را پیدا میکنیم و چون شمار خانوارهای مشخص شده در این گروه مربوط به کل هزینهء مشخص در گروه است،بنابراین باید شمار کسانی که در زیر گروه فقر جای میگیرند برآورد شود.
نتیجه گیری و پیشنهادها نتایج به دست آمده از برآورد خط فقر و شاخصهای شدت فقر 1-مناطق شهری:نتایج به دست آمده از خط فقر در استان یزد نشان میدهد که هر سال،هرچه از سناریوی نخست به سوی سناریوی سوم میرویم خط فقر کاهش مییابد و این مسأله با چگونگی استخراج خطوط فقر بر پایهء سناریوهای گوناگون همخوان است؛چون در سناریوی نخست ترکیب کالاهای خوراکی به پیشنهاد انستیتو تغذیه و بر پایهء تغذیهء مناسب بوده و از مقدار بالاتری برخوردار است."