چکیده:
در بررسی چارچوبهای جایگزین امنیتی برای خلیج فارس،بیش از همه به دو الگوی امنیتی ممکن اشاره میشود که عبارت است از:طرح ثبات هژمونیک و الگوی امنیت جمعی.هدف این پژوهش بررسی این دو رویکرد،برای تعیین الگوی امنیت سازنده در خلیج فارس است تا مؤثرترین و کارآمدترین طرح برای برونرفت از چالشهای امنیتی فراگیر در منطقه به دست میآید. در این راستا،الگوی تازهء«امنیت مشاع در خلیج فارس»مطرح و وجوه افتراق و اشتراک این الگو با دوء الگوی پیشگفته،هدفها و پیامدها و نیز موانع استقرار آن برشمرده میشود.یافتههای این پژوهش که برپایهء روش توصیفی-تحلیلی با تکیه بر دادههای عینی-تاریخی صورت پذیرفته،نشان میدهد که الگوی امنیت مشاع با توجه به تواناییاش در برآونردن منافع طیف گستردهای از بازیگران،مناسبترین الگوی امنیت سازنده در خلیج فارس به شمار میرود.نخستین و مهمترین گام در راه اجرایی شدن این طرح نیز همزیستی مسالمتآمیز دو کشور ایران و آمریکا برپایهء احترام و منافع متقابل ارزیابی میشود.
خلاصه ماشینی:
"دانشجوی کارشناسی ارشد روابط بین الملل دانشگاه اصفهان کویت؛ 3)سیاست امنیت تکقطبی و مهار دوجانبه:از پایان جنگ دوم خلیج فارس تا جنگ سوم در این خلیج؛ در این میان،بزرگترین چرخش در سیاستهای واشنگتن در منطقه خلیج فارس در گذار از مرحلهء دوم به مرحلهء سوم صورت پذیرفت که برپایهء آن حضور نظامی ایالات متحده در منطقه شدت گرفت و نیروهای آن کشور پایگاههایی چند در کشورهای منطقه به دست آوردند،زیرا سیاستمداران آمریکایی بر این باور بودند که اقدامات گذشتهء ایشان برای ایجاد یک رژیم امنیتی در خلیج فارس بیحضور نظامی،با شکست روبرو شده است و از این پس تنها تکیه کردن بر توانمندی همپیمانان منطقهای، پاسخگوی نیازهای روزافزون امنیتی آمریکا در جهان پس از جنگ سرد نخواهد بود.
مهمترین سبب گزینش الگوی ثبات هژمونیک از سوی آمریکا در خلیج فارس که روشنترین نماد آن حضور فزایندهء نیروهای نظامی آن کشور در منطقه است، بیاعتمادی استراتژیستهای نومحافظهکار آمریکایی به توانمندی همپیمانان منطقهای آمریکا در پاسداری از منافع ایالات متحده است؛آمرکیا در دو دههء گذشته نیز بیشتر از راه مجهز کردن ارتشهای منطقه و رودررو قرار دادن برخی از آنها در برابر برخی دیگر،میکوشید توازن قدرت و وضع موجود در منطقه را حفظ کند.
و سرانجام اینکه تاکنون ساختار الگوهای امنیت جمعی یا مشارکتی برای تأمین امنیت خلیج فارس،یا تنها در برگیرندهء بازیگران منطقهای بوده یا نظام امنیتی مشترکی زیر نظارت یک قدرت برتر(مانند آمریکا)با مشراکت همهء کشورهای منطقه را مبنای کار قرار داده است؛ولی شکلگیری فضای مناسب برای تعامل سازنده و همکاری امنیتی متقابل میان کشورهای منطقه،تنها یکی از لازمههای طرح امنیت مشاع در خلیج فارس بهشمار میآید و گسترش اینگونه همکاریها و فضاسازیها به روابط این کشورها با قدرتهای ذینفع فرامنطقهای در خلیج فارس، از پیشنیازهای موفقیت این طرح است."