چکیده:
مقالهی حاضر به منظور بررسی پیشینه و تاریخچهی حمام و استحمام،در فرهنگ ایرانی و به شیوهی سندکاوی نوشته شده است. نویسنده،پس از بررسی روایات مربوط به پیدایش و ساخت حمام در اساطیر ملتها،جنبههای گوناگون حمام و استحمام در شریعت اسلام را بررسی نموده،و به بایدها و نبایدهای مربوط به حمام براساس متون اسلامی پرداخته است.آنگاه،وظیفهی محتسب را در قبال حمام یادآور شده است و در ادامه به معرفی بخورها و عطریات مربوط به حمام پرداخته است.آنگاه از افسانههای مربوط به"حمام و جن"و دلایل این افسانهپردازیها اشاره کرده و سرانجام،سخن را با بحث"حمام و ادب پارسی"به پایان رسانده است.
خلاصه ماشینی:
"نفیس بیازماید؛اما این تیر به سنگ خورد و پیش از آنکه خود به پای خویش به
این در حالی است که نخستین حمام قاهره در اواخر قرن چهارم هجری و به
را با خود به حمام نبرند،مبادا که پردهی حیا دریده شود،خود از این امر حکایت
حال اگر این دو نهی را کنار هم بگذاریم و حمام زنانه را که مظهر هیاهو و بگو
به حمام راه داد؟به ویژه آنکه گرمابهبان به فراست دریافته بود که این دو بیگانه
در آن میانه حمامی به یاری از آن خود میگوید:این جوانانند که فلان روز ما ایشان را در حمام نگذاشتیم،و گمان بردند که ما زبان
است که برهنه و یا نیمهبرهنه به صحن حمام قدم مینهادند و اما در روزگار
زیبا همت گماشت و این همان نقش گرماوه است که شاعرانی چون سعدی و
شهر یا من باید فرمان بدهم یا بوق حمام!03این ضرب المثل رایج در کرمان که:
حمام ده را به بوق چه کار است و حکاک را به قمآباد،13مؤید لزوم استفاده از
گیاهی است که بدان رخت و دست شویند،اما با توجه به این بیت از ناصر
را در حمام روشنتر میکند:باد بهار میگذرد یا نسیم باغ یا نکهت دهان تو یا بوی لادن است9-6-گل سرشوی
کمابیش برخی از آنها را شنیدهایم و اینکه بودهاند کسانی که از ترس جن به صحن حمام گام نمینهادهاند،در آثار مکتوب و منقول ما فراوان است؛ولی
و این خود بسیار باشد که او مردی رافضی است و معتزلیمذهب.
و اما کشف از آن ابو سعید ابو الخیر است که روزی به حمام کوی عدنی کویان"