چکیده:
این مقاله واژهی پیروز را بنابر تطور تاریخی و تحول واجی آن بررسی میکند.در مقدمه،خلاصهای در مورد واژهی پیروز آمده است.بخش بعدی به کاربرد واژهی پیروز در فرهنگهای لغت معتبر که منابعی مناسب برای مطالعهی تاریخ زبان فارسی هستند، اشاره دارد.سپس،نظر زبانشناسان زبان فارسی در مورد تطور تاریخی این واژه و اینکه از چه واژهی باستانی آمده،آورده شده است.به دنبال آن،نظریه آنان را بنابر تطور واجی زبان فارسی بررسی کرده،میزان همخوانی واژههای ارائه شده را با واژهی پیروز فارسی میانه و نو مقایسه کردهایم.در آخر،بنابر کتب آواشناسی معتبر زبان فارسی از نظریات آنان نتیجهگیری شده است.
خلاصه ماشینی:
"-------------- (*)تاریخ دریافت مقاله:48/3/42 تاریخ پذیرش نهایی مقاله:48/01/71 نشانی پست الکترونیک نویسنده:- 1-دیباچه واژهی پیروز از دیرباز بهطور جسته و گریخته از سوی زبانشناسان مطرح زبان فارسی بررسی شده است و هریک نظریهای براساس تطور تاریخی واژه و معنی آن در فرهنگهای لغات دوران باستان و میانه ارائه دادهاند،اما از آنجا که بین این نظریات اختلاف نظر وجود دارد و هریک از زبانشناسان،واژه و ریشهای مجزا برای آن در نظر گرفتهاند،برآن بودیم تا براساس تطور تاریخی واجهای زبان فارسی،شکل باستانی آن مشخص گردد.
هورن دراساس اشتقاق فارسی،این واژه را نیز به اوستایی *paiti-raoc?ah برمیگرداند و ضمن ارجاع به کتاب نولد که (ترجمهی طبری،ص 71)،ضمن مقایسهی آن با لاتین piroses ،یونانی peiroxis و ارمنی pe?ro?z ،نظریهی دولاگارد را در مورد تحول واکهی آن رد میکند (Horn,1893,78) بهمن جی دابار نیز در فرهنگ پهلوی یسنا و ویسپرد این واژه را به واژهی اوستایی paitiraoc?ah برمیگرداند (Dhabhar,1949,91) .
حال اگر تحول پیشوند pairi و aojah را از نظر تحول آوایی با واژهی pe?ra?mu?n مقایسه کنیم،این ترکیب در دورهی میانه میتواند به pe?ro?z تبدیل شود (Nyberg,P."