خلاصه ماشینی:
"در واقع یک تعریف جامع که میتوان از مجموعهی این تعاریف، خلاصهگیری کرد این است که: «تربیت، آمادگی افراد انسانی برای یک زندگی اجتماعی هدفدار است» به عبارت دیگر تربیت، راه و عملکردی است که رابطهی دانشآموز را با محیط خود، هموار میسازد تا اینکه او بتواند در آنجا زندگی کند.
اما از نظر مربیان قدیمی، تربیت روشی است که به وسیلهی آن دانشآموز، معلومات زیادی در موارد مختلف آموزشی به دست میآورد؛ و هر چقدر معلومات بیشتری داشته باشد او در سطح تربیتی خود، ارتقاء مییابد.
اما امروزه این نظریه، مردود شده است زیرا روانشناسان و علمای فیزیولوژی، تقسیمشدن دستگاه عقلی و مغز را به بخشهای مختلف و ملکات گوناگون را کاملا رد میکنند و هرگز وجود چنین بخشهایی را در مغز قبول ندارند.
دیدگاه تربیت امام علی علیهالسلام به نظر امام، گروه مربیان و دانشمندان، چند نوع هستند که تنها یک صنف آنها صنف مطلوب و معقول میباشد.
علی علیهالسلام در این روایت پرمعنی، نسلهای انسانی را مخاطب قرار داده است که زندگی، آزاد است اما هرگز از قید و زنجیری، خلاص نمیشود جز آنکه دقیقا در طبیعت خود و در قانونمندی خود جریان داشته باشد؛ زیرا طبیعت و زندگی، همواره در تکامل است.
البته نه از جهت کمیت و تعداد علوم و مهارتی که برای تربیت کودک در شهر یا جامعهی بزرگ، ضرورت دارد بلکه حتی از نظر کیفی نیز چنین است.
اما تکیه و اعتماد به دیگری از هنگام تولد انسان، همراه اوست زیرا کودک انسان به طور طبیعی، ضعیف و ناتوان است و این ناتوانی، او را وادار میسازد تا به دیگران تکیه کند."