چکیده:
این نوشتار ناظر به بحثی است که در طول تاریخ از مسائل و دغدغه های فکری انسان بوده است. هم حس کنجکاوی بشر و هم تأثیری که این معرفت در عمل می گذاشته، موجب شده است تا فرهیختگان علوم مختلف از فلسفه، عرفان، کلام، طبیعیات و... به بررسی این مهم بپردازند. در این بین دیدگاه ادیان، به ویژه دو دین توحیدی اسلام و مسیحیت حائز اهمیت زیادی است. در خصوص اسلام، چون در قرآن مجید، سخنی به صراحت در این باب نیامده، شاکله اصلی بحث بر روایات نبی اعظم اسلام(ص) بنیان شده است
خلاصه ماشینی:
"ما در هر مورد روایاتی را نقل می کنیم و سه نوع جمع بندی را از سه استوانه علمی اسلامی، یعنی جناب صدر المتألهین با مذاق فلسفی، عرفانی و جناب قاضی سعید قمی با گرایش عرفانی، کلامی و جناب مجلسی صاحب بحار الانوار با صبغه حدیثی و کلامی عرضه خواهیم کرد و در نهایت خود به جمع بندی مستقلی می پردازیم: نور: فردی شامی در سؤالی از حضرت علی علیه السلام پرسید: اول مخلوق خدا چیست؟ حضرت فرمود: نور[9] نور پیامبر: در دسته ای از روایات، نور رسول خدا ــ صلی الله علیه و آله ــ به عنوان اولین آفریده معرفی شده است، در بعضی از این روایات به یگانگی نور رسول خدا با انوار دوازده امام و حضرت زهرا ــ سلام الله تعالی علیهم ــ اشاره شده است.
اما در مورد مسیح(ع) اولا: در سه انجیل همنوا از این آموزه خبری نیست و تنها در کلام یوحنا و پولس مطرح شده است و اگر مسیح(ع) خود چنین داعیه ای می داشت باید به گونه ای، و لو مجمل و سر بسته، دیگر حواریان و نویسندگان دیگر اناجیل از آن خبردار می شدند و آن را منعکس می کردند و ثانیا: اگر ادعا شود که تنها یوحنا و پولس به سر عیسی راه داشتند، در جواب گفته می شود که به کدامین دلیل کشف و شهود آنها مصون از خطاست؟ فهرست منابع ابن بابویه قمی، محمد بن علی، من لایحضره الفقیه، ج4، نوادر، ح1، بیروت، دار الصعب، 1401 هـ ق ابن سینا، ابوعلی، اشارات و تنبیهات، ج3، قم، نشر کتاب، 1403 هـ ق ابن طاووس، علی بن موسی، سعد السعود، تحقیق فارس تبریزیان، انتشارات دلیل، 1379 ابن عربی، محیی الدین، فتوحات مکیه، ج2، تصحیح عثمان یحیی، مصر، وزارت الثقافة و الاعلام، 1392 هـ ق اعوانی، غلامرضا، مقاله: عقل وحی در اسلام و مسیحیت «دومین سمپو زیوم اسلام و مسیحیت ارتدکس»، تهران، مرکز مطالعات و تحقیقات فرهنگی بین المللی، 1374 جوادی آملی، عبدالله، مبادی اخلاق در قرآن، (ج10 تفسیر موضوعی)، قم، نشر اسراء، 1375 حر العاملی، محمد بن حسن، الجواهر السنیة، بیروت، انتشارات اعلمی، 1402 هـ ق حسن زاده آملی، حسن، رساله وحدت از دیدگاه عارف و حکیم، انتشارات فجر با همکاری وزارت ارشاد اسلامی، 1362."