چکیده:
شهرستان مرند و در جوار آن کوههای میشو،یک گستره بزرگ در منطقه آذربایجان شرقی بوده که رانشها،ریزشهای وسیع و خطرناک،کوههای پرعارضه و پرشیب با اقلیم موضعی ویژه(رگبارهای ناگهانی)و با فرسایش شدید خاک،بر اسکان،مساکن،مشاغل و نیز بهرهوری خاک این شهرستان مؤثر بوده،که همه و همه عوامل فوق،بر بحرانی بودن منطقه از نظر فرسایش خاک و آبخیزداری به جهت تحولات تکتونیک-ژئومورفیک منطقه حکایت دارد.
برحسب برآوردهایی که از وضعیت لیتولوژی و شبکه هیدروگرافی منطقه به عمل آورده (به متن مراجعه شود)،معلوم میشود قمستهای مرکزی کوههای میشو علیرغم شیبهای تند،به جهت تشکیلات و سازندهای سخت و قدیمی،سهم چندانی در جهت تولید مخطور افکنههای حاشیهای و انباشتگی چاله مرند ندارند.در صورتی که حواشی کوههای مشرف به چاله مرند و بستر زیلبرچای،به جهت سست و منفرد بودن سازندهای جدید)دوران سوم و چهارم)رسوبات زیادی در این نواحی متراکم میکنند که در بهرهوری باغات و مزارع مرند حائز اهمیت زیادی میباشند.افزون بر آن،ویژگی شبکه هیدروگرافی هم نشان میدهد که به جهت اقلیم موضعی ویژه منطقه،سیلابهای مخربی در منطقه به وقوع میپیوندد که در حمل رسوبات و انباشتگی آن در مناطق گود مؤثر میباشند،به طوری که دامنههای مشرف به چاله مرند و زیلبرچای که از تشکیلات نرم و سست تشکیل شدهاند،به جهت فرسایش شدید با رگبارهای ناگهانی،به صورت بدلند2درآمده که هرگونه فعالیت کشاورزی را محدود میسازد(تصویر 1).در این تحقیق سعی شده با شناساندن عوامل مورفوژنز براساس لیتولوژی و تکتونومورفولوژی منطقه در تخریب خاک و آبخیزداری و توصیه راههای جلوگیری از آنها به مسؤولان ذیربط،نظر آنها را در برنامهریزیهای مناسب برای منطقه، جلب کند.زیرا بدون شناسایی پدیدههای مورد ذکر،امکان هیچگونه برنامهریزی مقدور نمیباشد.اگر تعبیر جایز باشد،بدون شناسایی درد،درمان نتوان کرد.
خلاصه ماشینی:
"چاله مرند و بستر زیلبرچای،به جهت سست و منفرد بودن سازندهای جدید)دوران سوم و
به چاله مرند و زیلبرچای که از تشکیلات نرم و سست تشکیل شدهاند،به جهت فرسایش
آوردهای مشابه آن از جمله اهدافی است که از این تحقیق مورد توقع میباشد.
در مجموع این تحقیق از چند بخش مطالعاتی زیر تشکیل شده است:
مرند و کوههای میشو ارائه داده باشند،این اطلاعات درباره حواشی منطقه بوده و بیش از
در مورد تکتونیک و زمینشناسی منطقه نگاشتهاند که از آنها هم استفاده شده است(به
فرسایش شدید بعد از هرسی نین معطوف داشته شده است(زیرا در این قسمت یک نبود
این سازندها را بریده و به دگرگونی تماسی و شیبدار شدن آنها منجر شده است(تصویر 2).
منطقه مورد مطالعه یعنی چاله مرند و در جوار آن کوههای میشو از ضلع جنوبی و کوه-
آب و هوا در این قسمت از آن نظر اهمیت دارد که هیدرولوژی چاله مرند و همچنین
کاهش تخریب ناشی از فرسایش به دست داده است(در این بخش تنها از نتایج ملموس این
فرسایش شدید آنها اراضی مزروعی و باغات بسیار گسترده در کف چاله مرند ایجاد شده
فرسایش شدید دامنههای شرقی چاله مرند،روبرو به بادهای غربی،به شکل فرسایش اختلافی،گنبدهای زیادی در حاشیه شرقی و شمال شرقی چاله حاصل شده که از جمله آنها
کوههای میشو و قرهداغ،روشن میشود که این منطقه در یک وضعیت آب و هوایی ویژه
قرار دارد(ارتفاعات بویژه گردنه یام)در ضلع جنوب شرقی چاله مرند هم رگبارهای شدید در
از آن جا که هدف این تحقیق شناسایی هیدورولوژی چاله مرند و اتخاذ تدابیری است که"