خلاصه ماشینی:
"اوضاع تاریخی و فرهنگی روزگار او،به ویژه جریان تبشیر مسیحی و تحدی و تعرض بیپردهء داعیان فرنگی از طریق چاپ و نشر کتاب و مجله و اقدامات دیگر،انگیزهای جدی برای شناخت دیانت مسیحی و تدارک زمینه و توانایی مواجههء علمی با مبشران را در او پدید آورد و چنانکه خود نوشته است به«خواندن کتب عهد عتیق و جدید و کتب رد اسلام بر نصرانیت و بالعکس و آموختن یک درجه از زبان عبرانی»سوق داده شد و سرانجام«به امر جناب مستطاب حامی الشریعة الغراء مروج الملة البیضاء ملاذ الانام حجة الاسلام که آقای حاج شیخ نور الله ثقة الاسلام»مجلهء «الاسلام»را که بر پیشانی آن آیهء «ان الدین عند الله الاسلام» نقش داشت،منتشر کرد.
عامل سوم را باید در سمت و سوی مطبوعات عمومی دانست که نشانههای بیرغبتی به ارائه فرهنگ و مضامین دینی و چه بسا بیاعتقادی به آموزههای اسلامی و دست کم بیاعتنایی به این فرهنگ و معارف غنی در آنها،برای هر خواننده منصفی آشکار بود و طبعا این احساس را پدید میآورد که گردانندگان غالب مطبوعات رغبتی به ارائهء مقاله یا خبر در عرصهء دین ندارند."