چکیده:
مطالعه نقش پول در اقتصاد کشورهای در حال توسعه و تأثیر آن بر متغیرهای کلان اقتصادی، تحلیل سیاستهای پولی و دیگر مسائل مرتبط با پول، در فرآیند برنامهریزی اقتصاد از اهمیت بهسزایی برخوردار است. با توجه به نقش پول دراقتصاد، ضروری است با بررسی نظریات جدید علمی در این زمینه، روند دراز مدت عرضه پول براساس قاعدهای علمی تبیین و اثرات رفاهی ناشی از عرضه پول در ایران، طبق آن قاعده مورد بررسی قرار گیرد و در نهایت، مقدار بهینه حجم پول محاسبه شود. مشخص شدن مقدار بهینه حجم پول و اطلاع از بیشتر یا کمتر بودن مقدار واقعی پول از مقدار بهینه آن، میتواند کمک زیادی به اتخاذ سیاستهای پولی کند. در این راستا، میتوان با اعمال سیاستهای پولی بهینه، با ریشههای پولی تورم و بیکاری مقابله کرد. پس از مطالعات نظری و استفاده از روش بهینهسازی پویا، اولین گام در اجرای این تحقیق، جمعآوری اطلاعات و آمار اقتصاد ایران طی دوره (82-1338)، به روش کتابخانهای است. پس از آن، تحلیل دادهها در قالب مدلهای معرفی شده، با استفاده از نرمافزار Excel انجام میگیرد. نتایج تحقیق نشان میدهد بیشتر یا کمتر بودن مقدار واقعی پول از مقدار بهینه آن، در اقتصاد ایران، به مقادیر نرخ ترجیح زمانی و نرخ بازدهی سرمایه بستگی داشته و افزایش مقدار واقعی پول اثری مثبت بر رفاه اقتصادی دارد.
The study of the role of money in the economy of developing countries، and its impact on economic variables، analysis of monetary policies، and other related issues are of paramount importance in economic planning. Considering the above-mentioned points and also the realities of Iranian economy، it is quite vital to scientifically specify the long-term trend of money supply through investigation of modern theories. In addition، we try to investigate the welfare effects of money supply in Iran and to calculate the related optimum quantity of money. Determining the optimum quantity of money will help us to see whether the real money is lower or higher than the optimum quantity which guides us to formulate proper monetary policies. In this respect، therefore، we are able to weaken or eradicate the monetary roots of inflation and unemployment. For practical purposes، we use the collected data on Iranian economy (1956-2003) by proper dynamic optimization model solved by Excell. The results indicate that the real quantity of money is lower than its optimum quantity in Iran and that increasing the real quantity will have a positive effect on the economy.
خلاصه ماشینی:
"حال با توجه به این که متغیرهای اقتصادی مصرف خصوصی تعادلی (C) و حجم پول تعادلی (M) طی یک دورة 20 ساله تعیین و استخراج شدهاند، لذا میتوان رفاه حاصله را مطابق الگوی زیر تعیین کرد: (21) با عنایت به رابطة فوق، تخمینهای بهدست آمده از مطلوبیت مصرف و حجم پول در شرایط نرخ ترجیح زمانی 10درصد، نرخ بازدهی سرمایة20درصد و توان سرمایة سرانة (() 49/0 (عسگری، 1382) بهصورت زیر است: رفاه حاصل از مصرف و حجم پول: واحد بر مبنای هر مقیاس انتخاب شده برآورد رفاه اقتصادی این امکان را ایجاد میکند که با مقایسة میان مسیرهای تعادلی متناظر با نرخهای ترجیح زمانی متفاوت، مسیر تعادلی بهینه استخراج شود، چرا که در میان تمام مسیرهای تعادلی، فقط یک نرخ ترجیح زمانی وجود دارد که رفاه اقتصادی را حداکثر میکند و لذا با دستیابی به نرخ مورد نظر، میتوان بهمقادیر تعادلی حجم پول و مصرف بخش خصوصی و سایر متغیرها دست یافت (محاسبات مربوط به برآورد رفاه اقتصادی در پیوست 5 موجود است).
برای محاسبة رفاه اقتصادی تحت شرایط جدید (فرض 0 = ()، همانند قبل خواهیم داشت: (محاسبات مربوط به برآورد رفاه اقتصادی در پیوست 11 موجودند) رفاه حاصل از مصرف و حجم پول: واحد بر مبنای هر مقیاس انتخاب شده با مقایسه میان اندازه عددی رفاه محاسبه شده، میتوان نامساویهای زیر را در نظر گرفت: یا از نامساویهای فوق، میتوان نتیجه گرفت که با کاهش نرخ ترجیح زمانی، مقادیر تعادلی حجم پول افزایش مییابند و متعاقبا مقادیر تعادلی مصرف خصوصی نیز افزایش خواهند داشت."