چکیده:
امروزه دانشگاهها کارکرد زیادی در جهت توسعهء همه جانبه به ویژه فرهنگ حاکم بر جامع دارند.دانشگاهها که مقدرات کشور در دست محصولات آنهاست،کارکردهای اساسی در زمینه تولید،اشاعه و تربیت نیروهای کارآمد و همچنین گسترش فرهنگ اصیل اسلامی دارند.بنابراین،آسیب شناسی موانع خلاقیت و نوآوری از این جهت اهمیت دارد که به شناسایی عوامل بازدارندهء خلاقیت و نوآوری در دانشگاه کمک میکند و شناسایی این موانع نیز به بهبود و بازسازی،رفع موانع و افزایش بهرهوری آنها فایده میرساند. بنابراین،در این مقاله،به تشریح مؤلفههای خلاقیت،عوامل رشد و نوآوری،فرایند خلاقیت،ویژگیهای دانشگاه خلاق،ویژگیهای دانشگاه نوآور،الگوهای آسیبزای خلاقیت فردی،اجتماعی،آموزشگاهی و خانوادگی،موانع بازدارندهء خلاقیت به لحاظ فردی،سازمانی،اجتماعی،اقتصادی،محیطی پرداخته و راهکارهای لازم برای رفع موانع ارائه شده است.
Nowadays universities play major roles in the all-out
development of society, especially of its culture. Universities, as
the decision-making centres of the country, are vital factors in
the production, distribution and training of efficient forces, as
well as in the spread of genuine Islamic culture. In view of this
fact, the pathology of obstacles in the path of creativity and
innovation is important, since it helps to diagnose factors that
hinder creativity and innovation. Accordingly, such an
approach is useful in improving, restructuring, removing the
obstacles and increasing productivity. Thus, in this paper we
explain the parameters of creativity, factors of growth and
innovation, the creativity process, characteristics of a creative
and innovative university, models which are harmful to
individual, social, academic and familial creativity, and
obstacles hindering individual, organizational, socio-economic
and environmental creativity. At the end, solutions have been
offered to eliminate the obstacles.
خلاصه ماشینی:
به همان میزان که برنامه ریزی برای ترویج خلاقیت و نوآوری ضروری است و کسانی که باید به نحو مثبت مشخص کنند که در پی ایجاد چه تغییراتی در افراد هستند،آسیب شناسی نیز از اهمیت برخوردار است.
مدیران میتوانند به شیوههای مختف از ساختار سازمانی برای نهادینه کردن خلاقیت و نوآوری استفاده کنند که عبارتنداز: الف)واگذاری اختیار به مدیران و کارکنان برای بروز خلاقیت و نوآوری؛ ب)مشاغل سازمان کاملا مشخص و تعریف شده باشند؛ ج)قوانین رسمی کمتری بر کار سازمان حاکم باشد؛ د)افراد به جای روشهای کار،براساس نتایج عملکردشان ارزیابی شوند؛ هـ)بخش جداگانهای مخصوص فعالیتهای خلاق و نوآور در سازمان ایجاد شود تا بدون درگیری با اهداف و وظایف و مقررات سازمانی سایر واحدها،بر پرورش اندیشههای خلاق برای نوآوری در محصول تمرکز یابد.
(سعادت،2731،ص 082) چگونگی تسهیل خلاقیت و نوآوری در دانشگاه یکی از اندیشمندان مدیریت،عوامل ذیل را موجب رشد خلاقیت در دانشگاه مطرح کرده است: *ایجاد ساختار سازمانی پویا و منعطف در دانشگاه؛ *به کارگیری و جذب نیروهای خلاق و نوآور در دانشگاه؛ *امکانات مناسب تحقیقاتی و مالی برای کوششهای نوآورانه؛ *آزادی عمل کافی در انجام فعالیتها و تلاشهای خلاق؛ *به کارگیری نتایج حاصل از فعالیتهای خلاق و دادن پاداشهای مناسب به افراد خلاق؛ *پالایش،بسته بندی و توزیع اطلاعات و دانش؛ *تسهیل انتقال دانش و اطلاعات به فعالیتهای سازمانی در دانشگاه؛ *تشویق و ترغیب یادگیری کارکنان؛ *ارتقای سطح کیفی و آموزش در دانشگاه.