خلاصه ماشینی:
چنانکه پیداست ریاگریزی و ریاستیزی کوچکترین جایی در صفات پیر مغان ندارد، اما البته عیب پوشی از ویژگیهای بارز اوست که به گفته کتاب بینظیر مکتب حافظ در کنار سه صفت برجسته دیگر، مشخصات اساسی پیر مغان را تشکیل میدهد:«پیر میفروش حافظ که به حکمت آفرینش و اسرار کائنات آشناتر از هر کسی است رسم و راه بهترین زندگی را در«عشق و محبت»و«بیاعتنایی به نظر مردم»و«آسانگیری»و «رازپوشی»میداند: دوش با من گفت پنهان کاردانی تیز هوش وز شما پنهان نشاید کرد سر میفروش گفت آسان گیر بر خود کارها کز روی طبع سخت میگیرد جهان بر مردمان سخت کوش و چون این وسعت نظر و سعه صدر و آسان گیری و بی اعتنایی در امور دنیوی جز از عشق و معرفت نمیزاید، «جام عشق و معرفت»به حافظ میدهد: وانگهم در داد جامی کز فروغش بر فلک زهره در رقص آمد و بربط زنان میگفت نوش به تدریج حافظ به راه و رسم عشق و معرفت پی میبرد و آشنا میشود و از پیر مغان رمز راز مکنون عشق را میآموزد: تا نگردی آشنا زین پرده رمزی نشنوی گوش نامحرم نباشد جای پیغام سروش ولی تا چشمش را باز میکنند لبش را میدوزند، و تا گوشش را میگشایند زبانش را میبندند: پیر میخانه چه خوش گفت به دردیکش خویش که مگو حال دل سوخته با خامی چند و چنین تعلیم میدهند: در حریم عشق نتوان زد دم از گفت و شنید زانکه آنجا جمله اعضا چشم باید بود و گوش» 13 گمشده لب دریا پیر مغان را تمثل انسان طبیعی و«ایستاده در برزخ میان فرشته و حیوان»و«تصویر حقیقی انسان و حقیقت انسان» میداند، 14 یعنی اینکه هرگز خروج از حیوانیت برای انسان میسر نیست و تنها باید به اعتدالی بین حیوان و فرشته بسنده کرد.