چکیده:
حاکمیت ملی دولتها در بستر جهانی شدن یک شکل خاصی پیدا کرده که نه میتوان گفت به شکل اساسی تحدید شده و نه تقویت شده است بلکه علیرغم فشارها توسط مراجع بلا و پایین دولتها(جهانی شدن از بالا و از پایین)دولتها نیز کارکردهای خاصی را پیدا کردهاند که نویسنده با عنوان حاکمیت فراوستفالیا از این ویژگی نام میبرد.گرچه هنوز حاکمیت جهانی بالای سر دولتها تشکیل نشده، زمینههای تشکیل آن به وجود آمده است که دولتها را تحت فشار میگذارد. جمهوری اسلامی ایران با توجه به داشتن دو ویژگی،یعنی«تعلق به جهان جنوب»و نیز داشتن«ویژگی دینی و ایدئولوژیکی»آن در معرض فشارهای خاصی از حاکمیت فراوستفالیا است که نوع برخورد آن با این نوع حاکمیت،سمت و سوی آینده آن را در سه حوزهءاقتصادی،سیاسی و فرهنگی تعیین خواهد کرد.به اعتقاد نویسنده در شرایط فشارهای متوالی توسط حاکمیت فراوستفالیا در بستر جهانی شدن نه«تقابل»به شکل منفعلانه و نه«همسویی کامل»به نفع جمهوری اسلامی(و اصولا هیچ کشور دیگری)نیست.تقابل صرف،خطر حاشیهای شدن کشور را در پی دارد و همسویی منفعلانه،خطر ریزش جریانهای فراملی و استحالهء کامل آن را در پی خواهد داشت.جمهوری اسلامی ایران صرفا با یک رویکرد«تعاملی»ضمن کاستن از فشارها و مضرات این حاکمیت میتواند از ظرفیتهای خود برای تأثیرپذیری و تأثیرگذاری لازم بر سمت و سوی آینده حاکمیت فراملی بهرهبرداری کند.نوشتار زیر کاوش نوع برخورد ایران در سه حوزهء سیاسی،اقتصادی و فرهنگی است.
خلاصه ماشینی:
"به دنبال پاسخ دادن به این سؤال اساسی هستیم که حاکمیت ملی در پرتو تحولات مربوط به جهانی شدن چگونه متحول شده و آیا جهانی شدن به شکلگیری یک حاکمیت جهانی یا فراملی انجامیده است؟ جمهوری اسلامی ایران در این فرایند در سه حوزهء فرهنگی،سیاسی و اقتصادی چگونه باید به نوع تعامل و یا تقابل خود با فرایندها و مؤلفههای حاکمیت جهانی شکل دهد؟ فرضیهء اصلی نوشتار این است که هرچند دولت-ملتها هنوز دارای حاکمیت ملی هستند،حاکمیت ملی به مفهوم سنتی و وستفالیایی خود،در معنای آزادی عمل در داخل و استقلال در خارج،با توجه به تحولات در عرصهء جهانی شدن متحول میشود و نیروها و پویشهای مربوط به جهانی شدن زمینههای شکلگیری یک حاکمیت جهانی را به وجود میآورد و حاکمیت ملی واحدهای سیاسی ناگزیر به تعامل با حاکمیت جهانی است.
جالب از این جهت که کشور ایران یک کشور جهان سومی است و لذا تأثیر فرایندهای نظامی برای این کشورها تا اندازهای یکسان است که متفاوت با نوع تأثیر آن بر کشورهای جهان اولی است و عموما جهان جنوب دارای موضعگیری تقابل گونه است تا تعامل؛دوم اینکه جمهوری اسلامی ایران،با تسامح میتوان گفت که یک نظام خاص سیاسی یعنی ایدئولوژیک دارد و آن در بین همهء نظامهای سیاسی دنیا خاص است و آن دیدگاه خاص نسبت به اعمال حاکمیت جهانی در فرایند جهانی شدن به نخبگان رسمی ما اعطاء می کند."