چکیده:
زنان از قابلیتها و امکاناتی که برای کاهش فقر لازم است، محرومند. نگرانی از
پیوستن جمعی از زنان به گروه «فقیرترین فقرا» سبب طرح رویکردهای متفاوتی از جمله
«توانمند سازی زنان» شده است. تحقق فرآیند توانمندسازی برای زنان فقیر نیازمند تحول
در تمام نهادهائی است که آنها را از کسب قابلیتها محروم نموده و در معرض خطر فقر،
نه تنها فقر درآمدی، قرار داده است. این مقاله که براساس یافتهای پژوهشی، در
چارچوب مفهومی فقر و توانمندسازی و با ترکیب روشهای کمی و کیفی در جامعه زنان
سرپرست خانوار شهر اراک تدوین شده نشان میدهد که زنان به خاطر زن بودن بیشتر در
معرض فقر قرار دارند. فقر زنان فقط جبنه اقتصادی ندارد و جنبههای روانی و اجتماعی
فقر زنان نیز مهم است. برای مبارزه با فقر، توانمندی زنان و تحولات ساختاری لازم
است.
خلاصه ماشینی:
"این مقاله در چارچوب مفهومی فقر و رهیافت توانمندی زنان با استفاده از یافتههای پژوهشی انجام شده در جامعة کوچکی از زنان سرپرست خانوار (شهر اراک) تلاش دارد که نشان دهد: ـ زنان به خاطر زن بودن بیشتر در معرض فقر قراردارند؛ ـ فقر زنان فقط جنبه اقتصادی ندارد؛ ـ جنبههای روانی و اجتماعی فقر زنان نیز مهم هستند؛ ـ برای مبارزه با فقر، توانمندی زنان و تحولات ساختاری لازم است.
شناخت بیشتر قابلیتهای مشارکت زنان و میزان پذیرش افراد غیرفامیل توسط زنان در شبکة روابط اجتماعی و انجام فعالیتهای مشترک گروهی نشان میدهد که زنان غالبا فقط به اعضای خانوادة اصلی (پدر و مادر، خواهر و برادر) اعتماد میکنند و در صورت وجود امکانات برای کار مشترک، حاضرند با آنها همکاری کنند.
گرچه دایرة بازتر حقوق بشر و جامعة دموکراتیک و رفع هرگونه نابرابری جنسیتی آرزوی متخصصین توسعه و جنسیت است ولی در جایی که حداقل نیازهای عملی زنان تأمین نشده، چه نهادی قابل سرزنش است؟ گرچه توانمندی زنان سرپرست خانوار تحت تأثیر عوامل گوناگون روانی و معرفتی قرار میگیرد، اما عدم پذیرش اجتماعی زن بدون همسر، به محدود شدن دامنة روابط اجتماعی و درواقع حذف نقش اجتماعی آنها منجر شده است.
در جایی که اثرات خدمات سیستمهای جبرانی (کمکهای سازمانهای حمایتی یا الطاف اقوام دور و نزدیک) کاملا قابل اغماض است، چگونه میتوان به توانمندی زنان و کاهش فقر همه جانبه، بهویژه در گروه زنان سرپرست خانوار اندیشید؟ واقعیت این است که تأمین عدالت اجتماعی و در پرتو آن عدالت جنسیتی بدون ایفای وظیفه حکومتها امکانپذیر نیست."