خلاصه ماشینی:
"5 تاریخچه هنر کاغذبری مرحوم ذکاء با پژوهشهایی که دربارة پیشینه کاغذبریدر ایران انجام داده است، مینویسد: «چنین مینماید کهتاریخ پیدایش این هنر در ایران زمین از سدة نهم هجری،قمری فراتر نمیرود یا بهتر بگوییم، پیشتر از این تاریخ درنوشتهها نه از کاغذبری و کاغذبران یاد شده است و نهنمونهای از آن به دست آمده است.
» و اضافه میکند که درمقدمه گلستان هنر گفته شده «قطاعی از اواخر عهدسلطان حسین میرزا یعنی در آغاز سده دهم معمولگردیده» درحالی که این نظر به گفته مرحوم ذکاء درستنیست و در کتاب «سهم ایرانیان در پیدایش و آفرینش خطدر جهان» نیز نوشته شده: «در آغاز دولت صفویه، هنری نیزدر زمینة خوشنویسی ابداع شد و آن قطاعی بود و این هنرچنین است که هنرمندانی خطوط خوش را با مهارت ازکاغذ اصلی قطع میکردند و روی کاغذهای رنگینمیچسبانیدند.
17 زوال هنر کاغذگری مرحوم ذکاء در کتاب خود مینویسد: «با همه پیدایشهنر کاغذبری در سده نهم هجری در میان ایرانیان و رواجآن در این سرزمین، متأسفانه از همان آغاز در سنجش باهنرهای دیگر به این هنر ظریف توجه لازم مبذول نگردیدو با وجود هنرمندان چیرهدست و ماهر، شماره کار آنها اندکو نمونه کارها و بریدههایشان قلیل است، چون کاغذبری راگونهای بازی کودکانه یا در رده هنرهای دستی توده مردممیشمردند و بزرگان و هنرشناسان زمان، چنانکهمیبایست از آن پشتیبانی و حمایت نکردند، ناچار در اثربیتوجهی و نداشتن انگیزه برای هنرمندان این هنر کمکماز دیدهها افتاده و فراموش گردید."