خلاصه ماشینی:
"سرزمین خاطرهها دکتر حجت فلاح توتکار عضو هیأت علمی دانشگا بین المللی امام خمینی(ره)،قزوین مساله مرو در تاریخ معاصر ایران حسین زمانی تهران،پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، چاپ اول،1384،192 صفحه کتاب مسأله مرو در تاریخ معاصر ایران،اثر دکتر حسین زمانی،تلاشی درخور برای شناخت تحولات ماورا النهر در دورهء قاجار است.
سفیر ایران-عباسقلی خان سرتیپ-در مسیر خود به مرو رفت در آنجا بود که«ریشسفیدان تکه و ساورق و سالور جمع شده اظهار ارادتمندی و جاننثاری نسبت به دولت علیه میکردند» آن ریشسفیدان به سفیر ایران اعلام کردند«هرگاه بندگان اقدس شاهنشاه اسلام پناه روحنا فداه ما را به چاکری و بندگی قبول فرمایند،ما غلام جان نثاریم و هر خدمت که از دولت علیه رجوع شود،در انجام آنجان فشانیم»41سفیر ایران،در کنار مسأله آزادی مرد انگلیسی-که بسیار بدگمانی امیر بخارا را برانگیخته بود51،منع خریدوفروش اسرای ایرانی و حاکمیت ایران بر مرو را مطرح کرد.
ناصر الدین شاه در پی شکست هرات، به دنبال این بود که با نبرد نظامی،ترکمانان شرقی را شکست دهد و برای دربار خود اعتباری فراهم سازد.
82 نویسنده فرزانه،در جمعبندی اثر خود بر این باور است که جدایی ماوراء النهر از قلمرو ایران که در دوره ناصر الدین شاه رقم خورد،دلایل عدیدهای دارد.
(14)-عباسقلی خان سرتیپ؛سفرنامه بخارا(عصر محمدت شاه قاجار)1259-1260 ق؛به اهتمام حسین زمانی،تهران، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی،1373،ص 30- دکتر حسین زمانی هنگام چاپ اثر فوق،اطلاعی از نویسنده سفرنامه نداشت؛اما براساس توضیحاتی که در ص 88 کتاب شبکه مرو(ادوات براساس اطلاعات سفرنامه ژوزف ولف، دریافت که نویسنده سفرنامه بخارا عباس قلی خان بوده است."