چکیده:
مقاله حاضر، به ارائه یک برنامه جامع و شفاف برای آینده جنبش
روشنفکری دینی در ایران نظر دارد. نویسنده ضمن تبیین مفاهیم پایه همچون
دین، ایمان و معرفت دینی، برنامه روشنفکری را بر سه محور «عصری کردن دین»،
«نوسازی درونزای جامعه» و «دینی کردن عصر» تفسیر میکند. در پایان مقاله، به
مسائل و چالشهای فراروی روشنفکری دینی اشاره شده است.
خلاصه ماشینی:
"ضعف نگرش انتقادی نسبت به مدرنیته واقعا موجود: اگر برنامه فکری مدرنیته را در معنای کلی و فلسفی آن، آرمان حاکمیت عقل بر زندگی فردی و اجتماعی بگیریم، این سؤال مطرح است که آیا تنها صورت عقلانیت، همین عقلانیتی است که در جوامع صنعتی امروز تحقق یافته است (عقلانیت ابزاری)؟ روشنفکری دینی تا کنون کمتر به صورت دیگری از عقلانیت اندیشیده است؛ اما نگرش انتقادی، با مفروض گرفتن صورت دیگری از عقلانیت (عقلانیت جوهری) به تحلیل انتقادی گرایشها و نهادهایی که در جامعه معاصر بیانگر سلطه عقل ابزاری است، پرداخته است.
اشاره میتوان گفت این مقاله تقریبا هیچ نکته تازهای را در بر ندارد و برگی نو بر ادبیات روشنفکری ایران نیفزوده است؛ اما نویسنده محترم تلاش کرده است که از مطالب جسته و گریختهای که تا کنون بارها تکرار شده است، برنامه روشن و جامعتری برای فردای جنبش روشنفکری ایران پیشنهاد کند.
این نکته، به خودی خود، نکتهای درست است که بارها از سوی منتقدان مدرنیته مطرح شده است؛ اما اینکه گفته شده: «نگرش انتقادی، با مفروض گرفتن صورت دیگری از عقلانیت (عقلانیت جوهری) به تحلیل انتقادی گرایشها و نهادهایی که در جامعه معاصر بیانگر سلطه عقل ابزاری است، پرداخته است» چندان روشن نیست؛ بهویژه آنکه بلافاصله پستمدرنیسم را به عنوان بستری برای این اندیشه معرفی کرده است."