چکیده:
دانشمندان و پزشکان مسلمان در تألیفهای لغوی،و پزشکی و در کتابهای تاریخ طبیعی خود به بررسی دربارهء سمها پرداختهاند.همچنین ایشان تألیفهایی اختصاصی دربارهء سمهای گیاهی،و جانوری،و کانی و نیز دربارهء راههای پیشگیری از آسیبهای آنها و درمان حالتهای مسمومیت پدید آمده به سببهای جنایی یا به سبب پیشآمدهای ناخواستهء زیستی نوشتهاند.که در این مقاله پارهای از آنها مورد بررسی قرار میگیرد.
خلاصه ماشینی:
"دانشمندان و پزشکان مسلمان در تألیفهای لغوی،و پزشکی و در کتابهای تاریخ طبیعی خود
جانوری،و کانی و نیز دربارهء راههای پیشگیری از آسیبهای آنها و درمان حالتهای مسمومیت پدید
نسخههایی نیکو از داروهای گیاهی برای درمان حالتهای مسمومیت آمده است.
از کتابهای مهم دانشموران هند در زمینهء سمها:یکی کتاب شاناق فی السموم و التریاق است که نسخههایی از آن
دمشق(3 طب)؛دیگر کتاب السموم تألیف زنطاح حکیم است که از آن نیز تنها در المتحف العرابی دو نسخه به شمارههای
همچنین متون اسلامی به نگارش دربارهء جانوران سمی نیز پرداختهاند،به
دربارهء استفاده از جانوران در آزمایشهای علمی در هنگام آزمودن تریاق پاد زهرها و
فهرست جانوران نامبرده در کتابهای مرجع میراث اسلامی برای کشف سمهای موجود
در کتابهای مرجع میراث اسلامی دانستنیهایی ارزشمند دربارهء گیاهان سمی1
پزشکان مسلمان دربارهء گیاهان سمی تأثیرگذار بر دستگاه عصبی گفتگو کردهاند و
در متون پزشکی میراث اسلامی دانستنیهایی دربارهء گیاهان سمی مؤثر بر کارکرد
در متنهای پزشکی خود ثبت کردهاند،روشن ساخته است که گیاهان سمی،بیماریهای
پزشکی اسلامی دربارهء گیاهان سمی و تأثیرهای گوناگونشان بر آدمی و بر جانوران،
دیگر بوده است و این تلاشهای دانشمندان مسلمان در زمینهء بررسی سمهای گیاهان
دانشمندان مسلمان را نسبت به خطرهای این جانوران سمی بازگو میکند.
ابن سینا با این گفتهء خود به عارضههای گزش کژدم دریایی اشاره کرده است:
پزشکی کاربردی برای درمان زخمها و آماسهای پدید آمده از گزش افعیها و دیگر
جانوران و همچنین برای درمان زخمهای پدید آمده از نیش زدن زنبورها و کژدمها
6)در متنهای پزشکی اسلامی در حالتهای تناول سمهای گیاهی و جانوری با غذاها"