چکیده:
ایران یکی از بزرگترین کشورهای صادر کننده نفت و گاز در جهان است و با حدود 110000 میلیون بشکه نفت، معادل 10 درصد از سهم جهانی را داراست.ایران با داشتن بیش از 23 تریلیون متر مکعب گاز طبیعی، معادل 7/14 درصد از گاز جهانی را در اختیار دارد. علی رغم اینکه، تاکنون تلاشهای زیادی برای متنوع کردن درآمدها انجام شده است، اما نفت و گاز همچنان از بخشهای پر اهمیت، در اقتصاد ایران به شمار میرود.
در این مقاله پس از ذکر مقدمه و تبیین موضوع، ابتدا میزان صادرات نفت ایران را بررسی نموده؛سپس چشمانداز تقاضای ژئوپلتیک کشورمان را تجزیه و تحلیل مینماییم و سرانجام، نتیجهگیری آن ذکر خواهد شد.
خلاصه ماشینی:
"اقتصاد ایران به قدرت توان تولید صنایع نفت و گاز متکی است و غفلت در حفظ این منبع عظیم درآمدی، کشور را با مشکل مواجه میسازد، زیرا رفتار اقتصادی جوامع نفتخیز در دوره پنجاه سال گذشته به گونهای کاملا متفاوت نسبت به جوامع در حال توسعه یا توسعه یافته غیر نفتی-در مصرفگرایی-تکامل پیدا کرده است و همین امر میتواند در بروز ناملایمات سیاسی اجتماعی، اثرات غیر قابل اجتنابی بر جای گذارد.
در حال حاضر، عرضه بیشتر از تقاضا بوده و بازار در حال ذخیرهسازی است؛اما در صورت تداوم روند رشد فعلی اقتصاد جهانی بازار جهانی نفت طی چند سال آینده با نگرانیهای زیادی مواجه خواهد بود؛چرا که امروز، از طرفی تولید غیر اوپک به بالاترین حد خود رسیده است و از طرفی دیگر، در درون اوپک نیز ظرفیت مازاد تولید قابل توجهی وجود ندارد، اکثریت قریب به اتفاق اعضای اوپک در شرایط جاری، حداکثر ظرفیت تولید نفت خود را به کار گرفتهاند و تنها در دو کشور عربستان سعودی و امارات متحده عربی، ظرفیت اشافه بسیار محدودی وجود دارد.
دوره سوم؛از آنجا که با قیمتهای زیر 20 دلار، تولید نفت در خزر اقتصادی نخواهد شد-از 1999 تاکنون که دوره واقعبینی نام گرفته است-مشخص شد که مقدار کمی نفت و گاز در این منطقه وجود دارد؛یعنی آذربایجان، دارای 7 میلیارد بشکه، قزاقستان 8 میلیارد، ترکمنستان 5/10 میلیارد بشکه نفت است؛ با توجه به اینکه هزینهها در دریای خزر بالاست، اما اکتشاف در ذخایر بزرگ، هزینهها را پایین آورد."