چکیده:
افزایش سطح قیمتها در طول دوران جنگ در اقتصادهای مختلف جهان امری طبیعی است.با توجه به تبعات نامطلوب تورم، در این دوران اغلب دولتها به سیاست کنترل قیمتها و قیمتگذاری، جیرهبندی کالاها و خدمات در قالب چاپ و توزیه کوپن میپردازند.در این مقاله با استفاده از اطلاعات و دادههای فصلی اقتصاد ایران، به آزمون مدل تورم سرکوب شده پرداخته میشود. یافتههای این مقاله نشان میدهد که اجرای سیاست کنترل قیمتها در طول دوران جنگ تحمیلی عراق علیه ایران، اثرات معنادار و قابل توجهی بر متغیرهای اقتصاد ایران داشته و بطور کلی آزمون مدل تعادل عمومی تورم سرکوب شده در اقتصاد ایران، معنیدار بوده و نتایج حاصله با تئوری سازگاری دارند.
خلاصه ماشینی:
"Hugh Rockff,Drastic Measures:A History of Wage and Price Controls in the United State,Cambridge:Cambridge University Press,481,p.
"هلپمن" 2 (1985)در تحقیق خود برای کشور فلسطین اشغالی تأثیر کنترل قیمتها را با توجه به ساختار بازار 3 ، مورد بررسی قرار داده و نتیجه میگیرد که پیامدهای حاصل از اجرای برنامه با مدلهای رقابتی قابل تبیین نیست، حال آنکه نتایج برنامه تثبیت اقتصادی با مدلهای انحصاری تطبیق دارد.
اقتصاد بستهای را در نظر بگیرد که از خانوارهای همگون تشکیل شده است و هر کدام محدودیت بودجهای به شکل زیر دارند:که در آن W و W بیانگر دستمزد واقعی در دوره کنترل و عدم کنترل قیمت، R,R نشان دهنده نرخ بهره در این دو دوره، e,e مخارج مصرفی دو دوره، n,n حجم اشتغال دو دوره، m,m حجم نقدینگی در این دو دوره، q تعداد کوپنهای منتشره توسط دولت، q تعداد کوپنهایی که توسط خانوار واقعا مصرف میشود، Z قیمت نسبی کوپن 1 و t ارزش حال خالص کل مالیاتها باشد.
همچنین با استفاده از سیستم معادلات همزمان، نتیجه گرفته شد که کنترل قیمتها و سیاستهای قیمتگذاری در طول دوران جنگ تحمیلی، اثرات مثبت و معناداری به لحاظ آماری با تقاضای واقعی پول و از این رو بر تولید ناخالص داخلی داشته است.
این نتیجه با توجه به ارتباط مثبت و معنادار بین سطح تولید و اشتغال بدست آمده است، پس میتوان گفت آزمون مدل تورم سرکوب شده در اقتصاد ایران، به لحاظ آماری معنادار است و نتایج حاصل با نتایجی که از تئوری گرفته میشود مطابقت دارد."