چکیده:
توسعه اقتصادی نیازمند سرمایهگذاری در بخشها و فعالیتهای مختلف اقتصادی است.بدون سرمایهگذای در طرحهای زیربنایی و روبنایی نمیتوان انتظار گسترش اشتغال، تولید و رفاه اقتصادی را داشت.امروزه بسیاری از کشورهای جهان، تمایل شدیدی به جذب سرمایههای خارجی پیدا کردهاند. یکی از راههای مفید و مناسب بدین منظور ایجاد«مناطق پردازش صادرات»یا مناطق آزاد تجاری- صنعتی است.شناخت تنگناها و موانع جذب و گسترش سرمایهگذاری در مناطق آزاد، چشمانداز روشنی از عوامل مؤثر بر جذب و گسترش سرمایههای خارجی ارائه میکند.پس از شناسایی عوامل مؤثر بر جذب سرمایه در مناطق آزاد، اولویتبندی و تعیین میزان نقش هر یک از عوامل اثر گذار بر جذب سرمایه میتواند اقدامی مفید و مناسب پیش روی سیاستگذاران و برنامهریزان قرار دهد که این کار برای اولین بار با استفاده از تکنیک ریاضی تعدیل شده AHP 1 انجام شده است.
منطقه مورد بررسی این پژوهش، منطقه آزاد چابهار است.نتایج تحقیق مبین این نکته است که فقدان سازمانهای اجرایی مناسب و عدم برخورداری از سطح مدیریت اجرایی قوی و کارا در منطقه آزاد چابهار با ضریب اولویت 32/0 مهمترین مشکل منطقه در جذب سرمایههای خارجی محسوب میشود.عدم شفافیت و کارایی پارهای از قوانین و مقررات مربوط به مناطق آزاد با ضریب اولویت 25/0، اثر سوء سیاستگذاریهای دولت در سطح کلان جامعه در منطقه آزاد چابهار با ضریب اولویت 23/0 و فقدان کمبود امکانات زیربنایی و خدمات عمومی در منطقه آزاد چابهار با ضریب اولویت 20/0 در ردههای بعدی قرار دارند.
خلاصه ماشینی:
"از جمله اهداف ناشی از تأسیس منطقه آزاد چابهار را میتوان در جذب سرمایههای داخلی و خارجی، کسب درآمدهای خالص ارزی از طریق توسعه صادرات غیر نفتی و تجارت ترانزیت، ایجاد فرصتهای اشتغال و درآمد برای مردم منطقه، انتقال تکنولوژی تولید در فعالیتهای صنعتی و مهارت مدیریت و بازاریابی در فعالیتهای صنعتی و تجاری، آموزش نیروی کار و ارتقای مهارت آن و بهرهمندی از صرفههای خارجی منطقه آزاد در جهت برآورده ساختن اهداف اقتصادی-اجتماعی-سیاسی و فرهنگی توسعه استان سیستان و بلوچستان جستجو کرد.
میزان جذب سرمایهگذاری داخلی و خارجی در منطقه آزاد چابهار طی سالهای 80-72بنابراین ایجاد منطقه پردازش صادرات چابهار، به خودی خود ابزاری معجزهآسا برای توسعه اقتصادی و صنعتی منطقه محسوب نمیشود؛بلکه در موفقیت این منطقه عوامل متعدد اقتصادی، اجتماعی، سیاسی، فرهنگی دخالت دارند که متأثر از تأثیرات ملی و منطقهای و حتی جهانی است.
در پژوهشی که قسمت عمده آن در منطقه آزاد چابهار انجام شد، پس از بررسیهای لازم و مطالعات اولیه در خصوص مهمترین و اساسیترین موانع موجود در جذب سرمایه اعم از داخلی و خارجی پنج فرض زیر به ذهن متبادر گردید که این فرضها عبارتند از:فرض یکم:فقدان و کمبود امکانات زیربنایی اولیه و خدمات عمومی مناسب وزیر ساختهای پیشرفته در منطقه آزاد چابهار، مانع جذب سرمایهگذاری در این مطنقه شده است.
ماتریس تعیین اولویتبر اساس مقادیر حاصل از جدول بالا گره، بیشترین اهمیت را برای متغیر مدیریت به عنوان مهمترین عامل مؤثر بر جذب سرمایه در منطقه آزاد چابهار با ضریب اولویت 32/0 قائل است و قوانین و مقررات و سیاستگذاریها و امکانات زیربنایی در ردههای بعدی اولویت قرار میگیرند."