چکیده:
توجه به وضعیت اشتغال زنان و هدایت آنها به بازار کار می تواند زمینه بهره گیری بهتر جامعه از این نیروی بالقوه را به فعل آورد. به همین دلیل، مجموعه عواملی که می تواند زمینه ساز مشارکت هرچه بیشتر این جمعیت توانمند در عرصه های اقتصادی اجتماعی کشور باشد از اولویت بیشتری برخوردار است. مقاله حاضر در پی شناخت عوامل مؤثر و موانع اشتغال زنان و تعیین نقش این قشر از جامعه در اقتصاد کشور و سهم ایشان در نیروی کار شاغل می باشد. در این مقاله همچنین جایگاه زن و نقش اقتصادی او در جامعه از دیدگاه دین مبین اسلام و نیز تبیین مهم ترین عوامل مؤثر بر اشتغال زنان ایرانی در ابعاد مختلف اندیشه دینی و سیستم حقوقی موجود بررسی شده است.
خلاصه ماشینی:
سرمايهگذاري آموزشي كمتر براي ارتقاي مهارتهاي زنان، نقشهاي جداگانه زنان و تمايل نداشتن مردان به پذيرش بخشي از مسؤوليت كارهاي منزل، نامناسب بودن محيط كار، تفاوت در سرمايه انساني، نگرش منفي به اشتغال زنان در برخي از فعاليتها و وجود قوانين و مقرراتي كه هزينه استفاده از نيروي كار زنان را افزايش داده از مهمترين عوامل نرخ پايين مشاركت زنان به شمار ميروند.
گرچه در سالهاي اخير، به دليل افزايش سطح تحصيلات، افزايش ميانگين سن ازدواج، كاهش بعد خانوار، كاهش قدرت خريد سرپرست خانوار (مرد) و نيز ارتقاي سطح زندگي، نرخ مشاركت زنان روند افزايشي كند را از 1/14 به 7/14 درصد نشان ميدهد، فشار عرصه نيروي كار سبب افزايش نرخ بيكاري زنان از 11 به 17 درصد شده است، در حالي كه اين رقم براي مردان از 8 به 13 درصد افزايش يافته است.
ماده 11 كنوانسيون نيز به طور مشروح ابعاد اين مسأله را مورد بررسي قرار داده و مقرر ميدارد: 1ـ دولـتهاي عضو، بايد اقدامات مقتضـي را براي رفع تبعيض ضد زنـان در زمينه اشتغال انجام دهند، و اطمينان دهند كه بر مبناي تساوي مردان و زنان، حقوق يكسان مخصوصاً در موارد زير براي زنان رعايت ميشود: الف ـ حق كار (اشتغال) به عنوان يك حق لاينفك حقوق انساني؛ بـ حق امكانات شغلي يكسان از جمله اجراي ضوابط يكسان در مورد انتخاب شغل؛ جـ حق انتخاب آزادانه حرفه و شغل، حق ارتقاي مقام، برخورداري از امنيت شغلي و تمام امتيازات و شرايط خدمتي و حق استفاده از دورههاي آموزشي حرفهاي و بازآموزي و شركت ـ نیز بنگرید به: محسني، 1379، ص 12؛ عبدی و گودرزی، 1374، ص 7.